10 boekentips voor in de zomervakantie
door Bert Natter 27 jun. 2024 27 juni 2024
Eindelijk tijd om een boek te lezen? Afgelopen seizoen tipte schrijver Bert Natter elke maand een muzikaal boek, waaronder een bijzonder Japans vioolverhaal, portretten van Ravel en Bach, en een zowel onthutsende als hartverwarmende studie van een meesterwerk. Welke mogen niet ontbreken in je koffer?
1. Briljant in badpak
Hoewel ik van Maurice Ravels muziek houd, wist ik weinig over zijn leven. Ravel van Jean Echenoz biedt een schitterend portret van de componist. Het boek beschrijft de laatste tien jaar van zijn leven, inclusief de creatie van zijn beroemde Bolero. Echenoz benadrukt Ravels gevoeligheid zonder in zijn innerlijke wereld te duiken, en belicht zijn unieke gedragingen, zoals zijn neiging om tijdens concerten buiten te roken. De roman behandelt ook zijn latere jaren na een ernstig auto-ongeluk in 1932, waarin hij nauwelijks nog componeerde. Echenoz beschrijft Ravels aftakeling met empathie en humor. Lees de volledige boekentip hier.
2. Een diep menselijke Schubert
Franz Schuberts liedcyclus Winterreise vertelt het verhaal van een zwerver die lijdt aan liefdesverdriet. In het laatste lied ontmoet hij een bedelaar, de Leiermann, en vraagt hem om samen verder te trekken. In zijn boek over Winterreise stelt tenor Ian Bostridge dat de Leiermann mogelijk gedurende de hele cyclus aanwezig is geweest. Bostridge biedt vele inzichten en beschrijft vanuit zijn ervaring als zanger wat het betekent om deze liederen te vertolken. Hij verweeft moeiteloos muziek met filosofie en literatuur, waardoor zijn studie toegankelijk is voor zowel kenners als leken. Lees de volledige boekentip hier.
3. Stof tot nadenken voor elke lezer
In Afscheidstournee van Vrouwkje Tuinman draait alles om de vioolvirtuoos Nicolò Paganini, maar het verhaal gaat eigenlijk over zijn zoon, Achille. Achille groeit liefdevol op, maar blijft altijd in de schaduw van zijn beroemde vader. De roman volgt Achille's leven na Paganini's dood in 1840, waarbij hij letterlijk en figuurlijk met zijn gebalsemde vader blijft rondzeulen. Tuinman vertelt het ongelooflijke verhaal van Paganini's stoffelijke resten overtuigend, maar focust op Achille's tragische leven. Met compacte scènes en een strakke schrijfstijl biedt het boek inzicht in Paganini zonder complexe vaktermen, en is het een ontroerende, geestige en waarachtige roman. Lees de volledige boekentip hier.
4. Voor het einde der tijden
For the End of Time door Rebecca Rischin vertelt de geschiedenis van Olivier Messiaens Quatuor pour la fin du Temps, dat zijn première beleefde in een krijgsgevangenenkamp in Görlitz tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het kwartet, geïnspireerd door de Bijbelse Openbaring, werd op 15 januari 1941 uitgevoerd door Messiaen zelf, samen met medegevangenen. Rischin corrigeert mythes rond dit meesterwerk, zoals het aantal aanwezigen bij de première. Het boek belicht de bijzondere omstandigheden waarin het stuk werd gecreëerd, met hulp van een muziekminnende Duitse officier en de samenwerking van gevangenen om instrumenten te verkrijgen. Rischins studie is zowel onthutsend als hartverwarmend. Lees de volledige boekentip hier.
5. Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin
Op 17 oktober 1999 knielden elf Antillianen voor het hart van Chopin in Warschau om zijn invloed op de Caribische muziek te eren. Jan Brokken legt uit dat Chopins mazurka, een Poolse volksdans, een cruciale rol speelde in de ontwikkeling van de Antilliaanse muziek. Brokken biedt in meer dan dertig hoofdstukken een boeiende introductie met interviews en reportages. Zijn persoonlijke verhalen uit zijn tijd op Curaçao zijn bijzonder meeslepend. Het boek nodigt uit om de Caribische interpretaties van de mazurka zelf te ontdekken, begeleid door de muziek van Louis Moreau Gottschalk en anderen. Lees de volledige boekentip hier.
6. Een stapje dichter bij het raadsel Bach
De Cellosuites van Eric Siblin is een toegankelijke biografie voor wie meer over Johann Sebastian Bach wil weten zonder dikke boeken te lezen. Siblin, een Canadese popmuziekjournalist, raakt gefascineerd door Bach na het bijwonen van een concert met de Cellosuites. Het boek vertelt het verhaal van Pablo Casals, die de suites in 1890 ontdekte en populair maakte. Siblin probeert zelf Bach beter te begrijpen en neemt deel aan een Bach-weekend, ondanks zijn worstelingen met de koorpartijen. Zijn doorzettingsvermogen leidt tot een uitvoering die hem en de lezer dichter bij het raadsel Bach brengt. Lees de volledige boekentip hier.
7. Schelmenstreken
Levensherinneringen van Louis Spohr, uitgegeven in 2023 als onderdeel van de reeks Privé-Domein, biedt een vermakelijke en boeiende blik op het leven van de veelzijdige vioolvirtuoos, componist en schilder Louis Spohr (1784-1859). Bekend als 'de Duitse Paganini', presenteert Spohr zichzelf als het tegenovergestelde van Paganini door zijn focus op techniek en openheid voor kritiek. Het boek, vertaald door Caspar Bleumers en Frits Wagenvoorde, zit vol anekdotes en ontmoetingen met beroemdheden zoals Goethe en Beethoven. Spohr’s reis door Europa en zijn pleidooi voor Beethoven’s muziek maken deze herinneringen levendig en vermakelijk. Lees de volledige boekentip hier.
8. Klassieker over klassieker
Contrapunt van Anna Enquist, uitgegeven meer dan vijftien jaar geleden, is een klassieker in de Nederlandse literatuur. De roman, gestructureerd rond Johann Sebastian Bachs Goldberg-variaties, volgt een vrouw die het stuk instudeert en reflecteert op haar leven. Elk hoofdstuk komt overeen met een variatie en bevat notenbalkjes met de beginmaten. Hoewel aanvankelijk academisch en afstandelijk, evolueert het verhaal met melancholie, humor en speelsheid. De kern draait om de relatie tussen moeder en dochter, zonder expliciete namen. De autobiografische ondertoon, waarin Enquist de dood van haar kind verwerkt, maakt het boek schrijnend en ontroerend tot het eind. Lees de volledige boekentip hier.
9. Vioolverhaal
Versplinterde ziel van Akira Mizubayashi vertelt het verhaal van een bijzondere viool en begint op 6 november 1938 in Tokio, waar vier mensen Franz Schuberts strijkkwartet Rosamunde repeteren. Yu Mizusawa, de enige Japanner van het kwartet, verbergt zijn zoontje Rei wanneer het Japanse leger binnenvalt. Yu wordt neergeslagen en zijn viool wordt vernield. Rei, verstopt, krijgt later de viool van een andere militair. Jaren later is Rei vioolbouwer in Parijs en restaureert hij de viool van zijn vader. De roman onderzoekt de gevolgen van die dag voor alle betrokkenen en biedt een meditatie op muziek, trauma en verzoening. Lees de volledige boekentip hier.
10. Onverzettelijke hartstocht
De geliefde van mijn moeder van Urs Widmer vertelt het verhaal van Edwin, een charismatische dirigent geïnspireerd op Paul Sacher, een rijke zakenman-dirigent. Een jonge vrouw wordt verliefd op Edwin, wat haar leven als moeder door haar zoon wordt verteld tegen de achtergrond van de twintigste eeuw. Edwin richt zijn eigen ensemble op, waarin musici zonder werk spelen en alleen componisten betaald krijgen. Ondanks een incident tijdens een concert in Parijs blijft de moeder verlangen naar Edwin, die haar uiteindelijk negeert. Het boek wordt beschreven als een 'requiem' voor de moeder en een verhaal van onverzettelijke hartstocht. Lees de volledige boekentip hier.
1. Briljant in badpak
Hoewel ik van Maurice Ravels muziek houd, wist ik weinig over zijn leven. Ravel van Jean Echenoz biedt een schitterend portret van de componist. Het boek beschrijft de laatste tien jaar van zijn leven, inclusief de creatie van zijn beroemde Bolero. Echenoz benadrukt Ravels gevoeligheid zonder in zijn innerlijke wereld te duiken, en belicht zijn unieke gedragingen, zoals zijn neiging om tijdens concerten buiten te roken. De roman behandelt ook zijn latere jaren na een ernstig auto-ongeluk in 1932, waarin hij nauwelijks nog componeerde. Echenoz beschrijft Ravels aftakeling met empathie en humor. Lees de volledige boekentip hier.
2. Een diep menselijke Schubert
Franz Schuberts liedcyclus Winterreise vertelt het verhaal van een zwerver die lijdt aan liefdesverdriet. In het laatste lied ontmoet hij een bedelaar, de Leiermann, en vraagt hem om samen verder te trekken. In zijn boek over Winterreise stelt tenor Ian Bostridge dat de Leiermann mogelijk gedurende de hele cyclus aanwezig is geweest. Bostridge biedt vele inzichten en beschrijft vanuit zijn ervaring als zanger wat het betekent om deze liederen te vertolken. Hij verweeft moeiteloos muziek met filosofie en literatuur, waardoor zijn studie toegankelijk is voor zowel kenners als leken. Lees de volledige boekentip hier.
3. Stof tot nadenken voor elke lezer
In Afscheidstournee van Vrouwkje Tuinman draait alles om de vioolvirtuoos Nicolò Paganini, maar het verhaal gaat eigenlijk over zijn zoon, Achille. Achille groeit liefdevol op, maar blijft altijd in de schaduw van zijn beroemde vader. De roman volgt Achille's leven na Paganini's dood in 1840, waarbij hij letterlijk en figuurlijk met zijn gebalsemde vader blijft rondzeulen. Tuinman vertelt het ongelooflijke verhaal van Paganini's stoffelijke resten overtuigend, maar focust op Achille's tragische leven. Met compacte scènes en een strakke schrijfstijl biedt het boek inzicht in Paganini zonder complexe vaktermen, en is het een ontroerende, geestige en waarachtige roman. Lees de volledige boekentip hier.
4. Voor het einde der tijden
For the End of Time door Rebecca Rischin vertelt de geschiedenis van Olivier Messiaens Quatuor pour la fin du Temps, dat zijn première beleefde in een krijgsgevangenenkamp in Görlitz tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het kwartet, geïnspireerd door de Bijbelse Openbaring, werd op 15 januari 1941 uitgevoerd door Messiaen zelf, samen met medegevangenen. Rischin corrigeert mythes rond dit meesterwerk, zoals het aantal aanwezigen bij de première. Het boek belicht de bijzondere omstandigheden waarin het stuk werd gecreëerd, met hulp van een muziekminnende Duitse officier en de samenwerking van gevangenen om instrumenten te verkrijgen. Rischins studie is zowel onthutsend als hartverwarmend. Lees de volledige boekentip hier.
5. Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin
Op 17 oktober 1999 knielden elf Antillianen voor het hart van Chopin in Warschau om zijn invloed op de Caribische muziek te eren. Jan Brokken legt uit dat Chopins mazurka, een Poolse volksdans, een cruciale rol speelde in de ontwikkeling van de Antilliaanse muziek. Brokken biedt in meer dan dertig hoofdstukken een boeiende introductie met interviews en reportages. Zijn persoonlijke verhalen uit zijn tijd op Curaçao zijn bijzonder meeslepend. Het boek nodigt uit om de Caribische interpretaties van de mazurka zelf te ontdekken, begeleid door de muziek van Louis Moreau Gottschalk en anderen. Lees de volledige boekentip hier.
6. Een stapje dichter bij het raadsel Bach
De Cellosuites van Eric Siblin is een toegankelijke biografie voor wie meer over Johann Sebastian Bach wil weten zonder dikke boeken te lezen. Siblin, een Canadese popmuziekjournalist, raakt gefascineerd door Bach na het bijwonen van een concert met de Cellosuites. Het boek vertelt het verhaal van Pablo Casals, die de suites in 1890 ontdekte en populair maakte. Siblin probeert zelf Bach beter te begrijpen en neemt deel aan een Bach-weekend, ondanks zijn worstelingen met de koorpartijen. Zijn doorzettingsvermogen leidt tot een uitvoering die hem en de lezer dichter bij het raadsel Bach brengt. Lees de volledige boekentip hier.
7. Schelmenstreken
Levensherinneringen van Louis Spohr, uitgegeven in 2023 als onderdeel van de reeks Privé-Domein, biedt een vermakelijke en boeiende blik op het leven van de veelzijdige vioolvirtuoos, componist en schilder Louis Spohr (1784-1859). Bekend als 'de Duitse Paganini', presenteert Spohr zichzelf als het tegenovergestelde van Paganini door zijn focus op techniek en openheid voor kritiek. Het boek, vertaald door Caspar Bleumers en Frits Wagenvoorde, zit vol anekdotes en ontmoetingen met beroemdheden zoals Goethe en Beethoven. Spohr’s reis door Europa en zijn pleidooi voor Beethoven’s muziek maken deze herinneringen levendig en vermakelijk. Lees de volledige boekentip hier.
8. Klassieker over klassieker
Contrapunt van Anna Enquist, uitgegeven meer dan vijftien jaar geleden, is een klassieker in de Nederlandse literatuur. De roman, gestructureerd rond Johann Sebastian Bachs Goldberg-variaties, volgt een vrouw die het stuk instudeert en reflecteert op haar leven. Elk hoofdstuk komt overeen met een variatie en bevat notenbalkjes met de beginmaten. Hoewel aanvankelijk academisch en afstandelijk, evolueert het verhaal met melancholie, humor en speelsheid. De kern draait om de relatie tussen moeder en dochter, zonder expliciete namen. De autobiografische ondertoon, waarin Enquist de dood van haar kind verwerkt, maakt het boek schrijnend en ontroerend tot het eind. Lees de volledige boekentip hier.
9. Vioolverhaal
Versplinterde ziel van Akira Mizubayashi vertelt het verhaal van een bijzondere viool en begint op 6 november 1938 in Tokio, waar vier mensen Franz Schuberts strijkkwartet Rosamunde repeteren. Yu Mizusawa, de enige Japanner van het kwartet, verbergt zijn zoontje Rei wanneer het Japanse leger binnenvalt. Yu wordt neergeslagen en zijn viool wordt vernield. Rei, verstopt, krijgt later de viool van een andere militair. Jaren later is Rei vioolbouwer in Parijs en restaureert hij de viool van zijn vader. De roman onderzoekt de gevolgen van die dag voor alle betrokkenen en biedt een meditatie op muziek, trauma en verzoening. Lees de volledige boekentip hier.
10. Onverzettelijke hartstocht
De geliefde van mijn moeder van Urs Widmer vertelt het verhaal van Edwin, een charismatische dirigent geïnspireerd op Paul Sacher, een rijke zakenman-dirigent. Een jonge vrouw wordt verliefd op Edwin, wat haar leven als moeder door haar zoon wordt verteld tegen de achtergrond van de twintigste eeuw. Edwin richt zijn eigen ensemble op, waarin musici zonder werk spelen en alleen componisten betaald krijgen. Ondanks een incident tijdens een concert in Parijs blijft de moeder verlangen naar Edwin, die haar uiteindelijk negeert. Het boek wordt beschreven als een 'requiem' voor de moeder en een verhaal van onverzettelijke hartstocht. Lees de volledige boekentip hier.