Valt er iets te verdienen met musiceren op straat?

Het blijft een schrijnend filmpje. Joshua Bell speelt Bach op een Stradivarius (uit 1713, Stradivari’s gouden periode) in een metrostation in Washington – en de meeste mensen lopen hem straal voorbij. Het was een experiment van The Washington Post, uitgevoerd tijdens de spits, om na te gaan of mensen ondanks hun drukke agenda betoverd zouden worden door de sublieme muziek. Bell, enigszins onherkenbaar door een petje, speelde drie kwartier lang, waarbij 1.097 mensen hem passeerden. Slechts zeven voorbijgangers bleven staan om ten minste een minuut te luisteren. 27 gaven geld, de meeste in haast, in totaal 32 dollar. 1.070 mensen negeerden de meester­violist ogenschijnlijk.

En dat terwijl hij klassieke muziek speelde. Dat blijkt een extra motiverende factor om geld te geven aan straatmuzikanten, zo leert het eerste onderzoek waarin op grote schaal is nagegaan wat het doneergedrag van toehoorders bepaalt. Drie maanden lang bestudeerden Samuel Stäbler van de universiteit van Tilburg en consultant en Kim Katharina Mierisch in hartje Keulen het gedrag van 80.471 voorbijgangers richting 72 straatmuzikanten. Terwijl straatmuzikanten vaak denken dat het spelen van populairdere muziekgenres meer geld oplevert, is het juist klassieke muziek, mogelijk omdat bij toehoorders het idee bestaat dat deze muziek verfijnder is en meer moeite kost om te leren. Ook geloven veel straatmuzikanten dat warm weer het gunstigst is voor de opbrengsten. In werkelijkheid kan het beter vriezen, vermoedelijk vanwege een grotere sympathie voor de straatmuzikant die in de kou speelt. Verder blijken mensen tussen 30 en 65 meer te doneren dan mensen tussen 18 en 30, en vrouwen meer dan mannen. Als er ook kinderen meespelen, wordt er significant meer gegeven dan aan louter volwassen musici. En mensen die niet alleen zijn, geven eerder – vermoedelijk om een hogere status bij hun gezelschap te verwerven. De gunstigste dag van de week blijkt de zondag, dan verdienen straatmuzikanten het meest. Vermoedelijk spelen hier religieuze invloeden mee; op zondag is er meer ruimte voor gevoelens als empathie, compassie en schuld, aldus de onderzoekers.

Gemiddeld verdienden de musici 23 euro per uur. Speelden ze klassieke muziek, dan was het 27 euro. En 28 euro bij bovengemiddelde muziekkwaliteit (onduidelijk is of dit de spelkwaliteit, kwaliteit van de muziek of beide betreft). Zo is er toch nog iets positiefs aan het experiment met Joshua Bell: omgerekend verdiende hij op een doordeweekse dag ruim 37 euro per uur.

Meer lezen?
Onderzoeksverslag van Stäbler en Mierisch
Artikel van The Washington Post
Lees ook het achtergrondverhaal over de Stradivarius.