Eerste hulp bij hedendaagse muziek
Toeval, vrijheid
Lijkt de muziek nogal onlogisch en willekeurig te verlopen? Dan kan ze geworteld zijn in de avant-garde van de jaren vijftig en zestig, toen vernieuwing het credo was. In de Verenigde Staten ontstond toen toevalsmuziek of ‘aleatoriek’ (‘alea’ is Latijn voor dobbelsteen). Vrijheid staat hierin centraal: John Cage en zijn collega’s wilden muziek vrij maken van het ego en de controledwang van de componist. Vrijheid kan onder meer betrekking hebben op de compositie (bijvoorbeeld door het toepassen van toevalsoperaties bij het maken van keuzes) of de uitvoering (de uitvoerende musici maken zelf bepaalde keuzes). De ideeën en technieken van Cage zijn van grote invloed geweest op de muziek van de afgelopen zestig jaar. Zelfs serialisten (zie (3) Strenge controle) gingen steeds meer vrijheid toelaten in hun muziek. Want wat is belangrijker: de bedoelingen van de componist? Of wat je er als luisteraar uit kan halen? Muziek kan verrijkend zijn op een manier die een componist niet voorzien heeft.
Voorbeelden:
John Cage – Two for Two Pianos, Four Hands:
Lijkt de muziek nogal onlogisch en willekeurig te verlopen? Dan kan ze geworteld zijn in de avant-garde van de jaren vijftig en zestig, toen vernieuwing het credo was. In de Verenigde Staten ontstond toen toevalsmuziek of ‘aleatoriek’ (‘alea’ is Latijn voor dobbelsteen). Vrijheid staat hierin centraal: John Cage en zijn collega’s wilden muziek vrij maken van het ego en de controledwang van de componist. Vrijheid kan onder meer betrekking hebben op de compositie (bijvoorbeeld door het toepassen van toevalsoperaties bij het maken van keuzes) of de uitvoering (de uitvoerende musici maken zelf bepaalde keuzes). De ideeën en technieken van Cage zijn van grote invloed geweest op de muziek van de afgelopen zestig jaar. Zelfs serialisten (zie (3) Strenge controle) gingen steeds meer vrijheid toelaten in hun muziek. Want wat is belangrijker: de bedoelingen van de componist? Of wat je er als luisteraar uit kan halen? Muziek kan verrijkend zijn op een manier die een componist niet voorzien heeft.
Voorbeelden:
John Cage – Two for Two Pianos, Four Hands: