Harding: ‘Spierballenvertoon en goulashsoep zul je in Amsterdam niet horen’

Als de musici na de repetitie een voor een naar buiten komen, lijkt de situatie bijna normaal. Maar als ik de lege trappen naar de dirigentenkamer oploop om Daniel Harding te ontmoeten, merk ik hoe ontzield Het Concertgebouw is zonder publiek. De Britse dirigent bekijkt het van de positieve kant: ‘Ik heb eigenlijk geluk gehad. Ik had bijna geen concerten gepland, dus er is ook weinig afgezegd.’

Maar zijn geplande sabbatical – om ruimte te maken voor zijn eerste jaar als piloot voor A⁠ir France – moest ook worden uitgesteld. Optimist Harding: ‘Dat maakt wel dat ik op dit moment heel flexibel ben, ik kan makkelijk op last minute vragen ingaan.’

Ondanks de gesloten deuren dirigeerde hij begin november dus toch het Concertgebouworkest. Plannen moesten tot op het laatste moment aangepast worden. Uiteindelijk dirigeerde Harding het orkest in twee programma’s die werden opgenomen om te worden gestreamd, met Stravinsky’s Apollon musagète, Messiaens Et exspecto resurrectionem mortuorum, Brittens Nocturne en Schuberts Derde symfonie. ‘Ik ervaar het als een enorme luxe om met dit orkest te werken, het is echt een ‘high performance machine’. Ik adoreer ze. Ik ken geen ander orkest dat zo delicaat en transparant kan spelen.

Ik vermoed dat het ook met de zaal te maken heeft, maar spierballenvertoon en goulashsoep zul je in Amsterdam niet horen. Schubert moet dansen. Transparantie is echt alles en gelukkig is dat de standaardinstelling van het orkest. Daarnaast hebben de aanvoerders een ongelooflijke verbeeldingskracht. Het orkest is heel rijk aan materiaal en zeer gedisciplineerd in de uitvoering.’

Vaste waarde

Daniel Harding stond voor het eerst op de bok bij het Concertgebouworkest in januari 2004. Het beviel van beide kanten, want Amsterdam werd vanaf dat moment een vaste waarde in zijn agenda. ‘In al die jaren is er een vertrouwensband gegroeid. Ik ben vaak met het orkest op tournee geweest, dan leer je mensen goed kennen. Het orkest heeft een serieuze houding, de mensen zijn extreem aardig en er is een groot respect voor het werkproces. Er komen natuurlijk ook steeds nieuwe mensen bij, soms ken ik hen al van andere orkesten die ik gedirigeerd heb. Waardevolle vriendschappen groeien als je samen ervaringen deelt, je moet er geduld voor hebben.’

Dromen

Heb je als gastdirigent zeggenschap over de programmering? ‘Dat is altijd een enorme puzzel, er spelen zoveel factoren mee. Meestal komt het erop neer dat je samen met de artistieke leiding tot een programma komt. Ook daar moet je samen een relatie opbouwen, het is altijd een kwestie van geven en nemen. En als je dan vervolgens met een programma op tournee gaat, hebben ook die zalen weer wensen…. Ik leer graag van de dromen van het orkest. Ik wil niet zelf mijn wensen neerleggen, dat sluit de deur naar kansen. Britten en Schubert passen bijvoorbeeld verrassend goed bij elkaar. Het repertoire is immens, ik laat me graag verrassen.’

Aan de grond

Vliegen zit er op dit moment echt helemaal niet in. ‘Ik begin mijn baan bij A⁠ir France op het moment dat ze me nodig hebben.’ Dat zal nog knap lastig worden als zowel het vliegverkeer als de concerten weer op gang komen. ‘Er zit natuurlijk een spanning tussen de lange termijnplanning van concertzalen en de relatief korte termijnplanning van een vliegmaatschappij. Maar ik ga zeker voor A⁠i​r France vliegen, ik moet alleen nog even geduld hebben.’