Rijkgevulde schatkist

Een Beethoven-marathonconcert, een week lang Nederlandse symfonische én kamermuziek, drie Stravinsky-balletten op één avond, bekende klanken van Mozart, Mahler en Pärt, onbekende schatten van Malipiero, Kodály en Kabelác, muziek van rond 1600 en composities waarvan de inkt nog nat is… Het komend seizoen is een ambitieus feest van variatie.

Daarmee zet het Concertgebouworkest zijn nieuwe campagne ‘Waar luister jij naar?’ kracht bij (zie waarluisterjijnaar.nl). Artistiek directeur Joel Ethan Fried, die in juni met pensioen gaat, heeft zich nog één keer helemaal uitgeleefd. ‘Ruim twintig jaar heb ik het plezier en de eer gehad om samen met mijn collega’s programma’s te mogen samenstellen voor u’, schrijft Fried in de inleiding van de nieuwe brochure.

‘Het komende seizoen is het laatste dat volledig onder mijn verantwoordelijkheid valt. Maar de artistieke contouren voor de komende jaren zijn geschetst, het orkest vaart een duidelijke koers en ik heb er alle vertrouwen in dat we binnen afzienbare tijd de achtste chef-­dirigent kunnen aankondigen.’ 

Beethoven en Stravinsky

De hele wereld viert dat Ludwig van Beethoven 250 jaar gele­­­­­den werd geboren. Het Concert­gebouworkest speelt zijn Derde, Vijfde en Zesde symfonie onder leiding van respectievelijk François-Xavier Roth, Jaap van Zweden en Daniel Harding. Met de vermaarde pianist Krystian Zimerman voert het orkest alle pia­noconcerten van ­Beethoven uit.

In de series worden ze met nieuwe opdrachtwerken in hedendaags perspectief gezet; in een uniek marathonconcert hoort u ze alle vijf op één zondagmiddag. De dirigent van dienst, Gustavo Gimeno, komen we ook tegen bij een ander bijzonder project: Stravinsky’s drie beroemdste balletten achter elkaar, met het orkest in de bak bij Het Nationale Ballet!

Janine Jansen en andere solisten

Nog meer Stravinsky? Janine Jansen soleert onder meer in zijn Histoire du soldat. Als artist in residence speelt de Nederlandse topvioliste bovendien vioolconcerten van Brahms en Sjostakovitsj en – samen met klarinettist Martin Fröst – een gloednieuw werk van Sally Beamish. Ook is ze met orkestleden te horen in kamermuziekconcerten. 

Onder de solisten die te gast zijn vinden we ook bariton Matthias Goerne en mezzosopraan Ann Hallen­berg, de violisten Leoni­das Kavakos en Pekka Kuusisto en de pianisten Stefano Bollani, Yefim Bronfman en Yuja Wang. Solisten uit eigen gelederen zijn solotrompettist Miroslav Petkov, concertmeester Liviu Prunaru en de jonge violiste Sylvia Huang, die in mei 2019 zoveel indruk maakte als finaliste van de Koningin Elisabethwedstrijd.

Veel Nederlandse muziek

Het Concertgebouworkest legt in seizoen 2020/2021 sterke nadruk op muziek van eigen bodem. Zo ­klinken er drie werken van de in 1921 gestorven Alphons Diepenbrock en een van Theo Verbey (1959-2019) en schrijft Christiaan Richter zijn tweede opdrachtwerk voor het orkest. Binnen het Horizon-thema Speel Nederlands met me wijdt het orkest een week aan louter Nederlandse muziek.

Er zijn ­kamermuziekconcerten, en onder leiding van landgenoot Antony Hermus zet het orkest nieuwe orkest­werken van Celia Swart en Bram Kortekaas naast composities van Theo Loevendie, Louis Andriessen en Tristan Keuris. Harpist Remy van Kesteren, sopraan Katrien Baerts en slagwerker Dominique Vleeshouwers debuteren als gastsolisten.

Een greep

Voor zowel kenners als beginners biedt het Concertgebouworkest vele gelegenheden om de kunst van het luisteren te beoefenen. Laten we nog een greep doen uit de rijkgevulde schatkist. Alan Gilbert opent het seizoen met swingende muziek van Higdon, Gershwin en Bernstein. Bachs Matthäus-­Passion staat onder leiding van Philippe Herreweghe. Dvořáks ­Zevende en Achtste symfonie klinken onder respectievelijk Gian­andrea Noseda en Semyon Bychkov. 

Trevor ­Pinnock combineert Gabrieli met Mozart en Dvořák. Onder Valery Gergiev klinkt Bruckners Negende symfonie. Fabio Luisi dirigeert Verdi’s Quattro pezzi sacri tijdens de Kerstmatinee, en Mahlers Kindertotenlieder en Vijfde symfonie in mei. Iván Fischer heeft een intrigerend programma samengesteld met de componisten die vereeuwigd zijn op de cartouches aan het balkon van de Grote Zaal.

Daniel Harding dirigeert onder meer Schuberts Derde en Mahlers Eerste symfonie. De Brit leidt bovendien de tweede editie van Concertgebouw­orkest Young, het internationale jeugdorkest dat in ­augustus 2019 zo’n succesvolle start beleefde. Debuterende dirigenten zijn Han-Na Chang, Nuno Coelho, Philippe Jordan, Klaus Mäkelä, ­Riccardo Minasi en Kristiina Poska.   

Ten slotte schept het orkest veel ruimte voor hedendaagse muziek. Zo zijn er wereldpremières van – naast de eerder genoemde Nederlandse componisten – Sally Beamish, Bernd Richard Deutsch, Annelies Van Parys en Wolfgang Rihm. Nederlandse premières speelt het orkest van Unsuk Chin, Jennifer Higdon, Jimmy López, Matthias Pintscher en Rebecca Saunders.

Jong en divers

Het publiek van het Concertgebouworkest is de afgelopen jaren aanzienlijk jonger en diverser geworden, mede dankzij nieuwe concertformats als de Club Night, Horizon en Essentials. Laatstgenoemde serie gaat van drie naar vier concerten. Want het orkest brengt graag nóg meer mensen in contact met symfonische muziek. De musici brengen ook de jeugd graag de kunst van het luisteren bij: door middel van de Familieserie, de twee Kinderconcerten of de educatieve apps en bijbehorende schoolprojecten.

In het juninummer (2020) publiceert ­Preludium een afscheidsinterview met artistiek directeur Joel Ethan Fried.