Pjotr Tsjaikovski

Waar ging Tsjaikovski naar school?

Van zijn twaalfde tot zijn zeventiende werd Tsjaikovski onderwezen op een jongensinternaat in Sint-Petersburg. Hier zong hij in het koor en componeerde hij al een paar stukjes muziek.

Na zijn middelbare school werkte hij eerst enkele jaren als klerik voor de Russische overheid, maar werd uiteindelijk een van de eerste leerlingen aan het nieuwe Conservatorium van Sint-Petersburg. 

Welke muziek schreef Tsjaikovski?

Tsjaikovski werkte in verschillende genres: opera, ballet, symfonieën en zelfs a capella koormuziek zette hij allemaal naar zijn hand. Zijn bekendste werken zijn de balletten Het zwanenmeer en De notenkraker, maar stukken als het Eerste pianoconcert, het Vioolconcert en de Zesde symfonie zijn wereldwijd onderdeel van het concertrepertoire.

In zijn muziek maakte Tsjaikovski gretig gebruik van invloeden uit zowel de Russische (volks)muziek als de westerse klassieke muziek die hij op het Conservatorium leerde. Hiermee staat hij lijnrecht tegenover die andere grote negentiende-eeuwse Russische componisten van het Machtige Hoopje.

Hoe verdiende Tsjaikovski geld? 

Met een compositieopdracht begint in 1876 Tsjaikovski’s lange verstandhouding met Nadezjda von Meck, de kunstminnende weduwe van een rijke spoorwegmagnaat. Zij schenkt hem periodiek geld om nieuwe werken te componeren; hij informeert haar schriftelijk over zijn vorderingen, artistieke keuzes én over zijn privéleven.

Ze ontmoeten elkaar nooit, maar wisselen in veertien jaar ruim duizend brieven uit. In 1890 breek Von Meck plotseling het contact, vanwege financiële problemen. 

Had Tsjaikovski een partner?

Tsjaikovski’s familie probeert hem in 1868 te koppelen aan de welwillende zus van zijn zwager, Vera Davidova. Vera’s bewondering voor Tsjaikovski’s kunst werkt averechts bij de immer onzekere en faalangstige componist, maar ze slagen erin ‘gewoon vrienden’ te blijven.

Het is symptomatisch voor Tsjaikovski, die worstelt met zijn homoseksualiteit. In een wanhoopspoging trouwt hij haastig met Antonina Miljoekova, een van zijn leerlingen. Na twee maanden ontvlucht hij echter al Sint-Petersburg, en daarmee ook het huwelijk. In die periode schrijft hij enkele van zijn meest pakkende werken, waaronder het Vioolconcert.

Wanneer stierf Tsjaikovski? 

Tsjaikovski overleed op 25 oktober 1893, enkel negen dagen na de première van zijn Zesde symfonie. Er zijn geruchten dat hij zichzelf heeft vergiftigd; zo zou hij een schandaal omtrent een relatie met een neefje van de Tsaar hebben willen ontwijken. Voor deze wilde theorie bestaat echter onvoldoende bewijs.