Pianist Ramon van Engelenhoven: ‘Niet elke dag draait om pianospelen’

‘Ik zou soms willen dat er wat meer routine in mijn dagen zat. Niet dat ik me verveel – integendeel – maar een vast rit­me lijkt me soms heerlijk. Gemiddeld sta ik rond half negen op. Na mijn koffiemoment begin ik met de praktische kant van het muzikantenbestaan: mailtjes beantwoorden, administratie bijhouden. Pas als dat achter de rug is, ga ik naar de piano. Zeker als ik een nieuw stuk instudeer – en helemaal als ik het uit het hoofd moet leren – doe ik dat graag in de ochtend. Dan is mijn hoofd nog fris.

’s Middags heb ik vaak repetities, meestal kamermuziek. Soms in een repetitiestudio of de Amsterdamzaal van het Concertgebouworkest, lekker op de fiets, soms wat verder weg. Terug thuis ga ik vaak nog door: verder studeren, nieuwe muziek uitzoeken of alvast voorbereiden voor de dag van morgen. Op zulke dagen werk ik vaak tot laat in de avond door. Voor ik naar bed ga, lees of kijk ik nog iets om bij te blijven met wat er in de wereld speelt, en dan is het ineens weer middernacht.

Niet elke dag draait om pianospelen. Ik ben steeds vaker aan het arrangeren, iets wat ik met veel plezier doe. Laatst moest ik mijn bewerking van Ich ging zu ihm van Erich Wolfgang Korngold afronden voor publicatie. Dan zit ik uren achter mijn bureau. In theorie zou ik dat afwisselen met piano­spelen, maar in de praktijk werkt het beter als ik me volledig op één ding tegelijk richt.

Als het lukt, ga ik halverwege de middag naar de sportschool. Ik merk dat ik daarna weer met frisse focus verder kan studeren. Bovendien helpt het om lichamelijke klachten te voorkomen. Uren achter de piano zitten is nu eenmaal niet iets waar het lichaam voor gemaakt is.

De laatste jaren speel ik steeds meer kamermuziek, en daar geniet ik enorm van. Je voelt dan dat je met je medespelers helemaal op dezelfde golflengte zit – vooral als daar nauwelijks woorden aan vooraf hoeven te gaan iets magisch. Op de een of andere manier voelt het soms ‘echter’ dan andere vormen van communicatie.

Voordat je zover bent, is het met elk stuk een enorme uitdaging om dat niveau te bereiken. Ook al ging het vorige keer nog zo goed, met een nieuw stuk begin je altijd weer vanaf nul. Het is een proces van vallen en opstaan.

Op concertdagen probeer ik overdag rust te houden. En op een vrije avond? Dan zit ik, als het even kan, in Het Concertgebouw – vooral voor symfonisch repertoire. Zelfs na een lange werkdag kan ik daar met volle teugen van genieten. Puur als luisteraar. En dat blijft, telkens weer, inspirerend.’