Muzikale helden

Vele musici zijn onbetwiste helden in wat ze doen. Man­dolinist Avi Avital, altvioliste Tabea Zimmermann, fluitist Emmanuel Pahud, klarinettist Martin Fröst, pianiste Mitsuko Uchida, stuk voor stuk grootmeesters op hun instrument; violiste Julia Fischer speelt dit keer zelfs óók piano.

Udspeler/componist Dhafer Youssef zet zijn instrument steeds weer in een nieuw licht, en mezzo­sopraan Joyce DiDonato gaat in Songplay van Barok naar jazz en tango. Pianist Alexandre Tharaud stelde een Spotlight-serie samen van vier zeer van elkaar verschillende avonden. Specialisten als klavecinist Trevor Pinnock, liedpianist Julius Drake, Concerto Köln of hoornist Teunis van der Zwart zijn autoriteiten op hun vakgebied.

Onder de grote maestro’s die we volgend seizoen terugzien op de bok van de Grote Zaal zijn Iván Fischer, Valery Gergiev, Sir John Eliot Gardiner en Sir Simon Rattle. Christian Thielemann dirigeert zijn orkest uit Dresden in Ein Heldenleben van Richard Strauss, en voor de heldhaftige Zevende symfonie, ‘Leningrad’ van Sjostakovitsj komt Jaap van Zweden voor het eerst naar Amsterdam met de Hong Kong Philharmonic; de nieuwste Concertgebouwprijswinnaar is er sinds 2012 chef-dirigent.

Het Pražák Kwartet gaat na bijna vijftig jaar op afscheidstournee en maakt een laatste tussenstop in de Kleine Zaal. Mezzosopraan Tania Kross viert haar vijfentwintigjarige ­carrière (Van Curaçao tot Concertgebouw). Andere jubilarissen zijn fadofenomeen Mariza (twintig jaar), het Quatuor Ébène (twintig jaar) en het Orkest van de Achttiende Eeuw (veertig jaar) – waarbij de twee laatste de jubilaris Beethoven centraal stellen.

Beethoven 2020

Mocht u zich afvragen op welke Beethovendata u na de zomer in Het Concertgebouw moet zijn: bijvoorbeeld op 21 november, als Nicolas Altstaedt (op de cover hiernaast) en pianist Alexander Lonquich in een extra lange Kleine Zaal-avond de complete cellosonates op de lessenaar hebben. En/of op 15 oktober en/of 3 decem­ber, voor alle vioolsonates in twee delen door Frank Peter Zimmermann en pianist Martin Helmchen.

Op drie avonden in het najaar speelt Ronald Brautigam op fortepiano sonates als ‘Appassionata’, ‘Der Sturm’ en ‘Der Jagd’ – plús de Diabelli-­variaties, en meer. Vergeet ook de kwartetten niet (Juilliard String Quartet, Hagen Quartett, Quatuor Ébène), de pianotrio’s (Trio Shaham Erez Wallfisch) en Beethovens Schotse liederen (Christoph Prégardien).

Of kom in november een hele week, als vier gespecialiseerde orkesten in vijf concerten al Beethovens negen symfonieën spelen op instrumenten uit zijn tijd. Dit alles trouwens niet voordat het StarkLinnemann Trio & Quartet bij wijze van opmaat in de Koorzaal wat Beethoven-­highlights heeft verjazzt.

Helden van een nieuwe generatie

Internationale jonge helden zijn verenigd in Meesterpianisten in de Kleine Zaal en in Rising Stars, het sterrentraject van de European Concert Hall Organisation. De Jonge Nederlanders van 2020/21 zijn sopraan Lilian Farahani, celliste Laura van der Heijden en YPF Pianoconcours 2019-winnares Yang Yang Cai.

Ook in andere vertrouwde Concertgebouwseries vinden opvallende musici van de nieuwe generatie een plek. Denk bijvoorbeeld aan mezzo­sopraan Sophie Rennert (die binnenkort debuteert tijdens het Mahler Festival), sopraan Fatma Said (die Arabische componisten plaatst naast Ravels Shéhérazade) en Anja Bihlmaier, de debuterende aanstaande chef-dirigent van het Residentie Orkest Den Haag.

Strijkkwartetten op woensdag telt maar liefst drie debutanten – of eigenlijk dus twaalf: het Calidore String Quartet, het Piatti Quartet en het Quatuor Béla. De vroege veertiger Tugan Sokhiev brengt als chef-dirigent van het Bolsjoj­theater voor het eerst zijn Moskouse orkest naar Het Concertgebouw en de dertiger Mirga Gražinytė-Tyla keert na groot succes afgelopen mei terug met haar City of Birmingham Symphony Orchestra.

In de Grote Zaal-serie Nieuwe Wereldsterren soleren cellist Sheku Kanneh-Mason, pianist Seong-Jin Cho en de broers Arthur en Lucas Jussen. Cecilia Bartoli stelt dit najaar háár jonge helden voor aan haar Amsterdamse publiek: in aria’s en duetten van Barok tot belcanto laat ze zich vergezellen door talentvolle zangers uit haar mentorprogramma.

Niet-klassieke legendes

Onder het motto Dutch Jazz Heritage eert het Jazz Orchestra of the Concertgebouw komend seizoen niet alleen twee grote Amerikanen van weleer (Sarah Vaughan en Art Blakey), maar ook componist/pianist Ruud Bos – de maker van Telkens weer en Hallo, meneer de Uil.

Ook liedjesschrijver Toon Hermans krijgt een bijzonder eerbetoon, door het Metropole Orkest met een keur aan zangers. Leonard Cohen, held van vele singer-song­writers, wordt herdacht in een nieuwe editie van het succesvolle concept ‘symphonic tribute’ van het Noord Nederlands Orkest.

Componisten van nu

Tot slot: het nieuwe seizoen heeft ook een nieuwe composer in residence. Zoals op dit moment de Oostenrijker Thomas Larcher in Amsterdam resideert, zal volgend seizoen Samuel Adams drie maanden lang het Nederlandse politieke, sociale en culturele klimaat opsnuiven.

Dit zal de componist uit San Francisco inspireren tot een nieuw werk voor het Radio Filharmonisch Orkest, in mei 2021 ten doop te houden in de NTR ZaterdagMatinee. Ter kennismaking spelen eerst in oktober en december Asko|Schönberg respectievelijk het Alma Quartet bestaand werk van Samuel Adams én van zijn vader John.

Premières zitten overigens verweven in allerlei programma’s. Er zal, al dan niet geschreven in opdracht van Het Concertgebouw, nieuwe muziek klinken van onder anderen Georges Aperghis, Thomas Beijer, Judith Bingham, Charlotte Bray, Anthony Fiumara, Emily Howard, Hannah Lash, Vasco Mendonça, Misato Mochizuki, Nico Muhly en Mark-Anthony Turnage.