Meester Gatti
door Anna de Vey Mestdagh 01 sep. 2017 01 september 2017
Tijdens de masterclass regende het psychologische adviezen. Hoe kom je over, hoe houd je de aandacht vast, hoe maak je contact. Dat laatste demonstreerde Gatti door de kandidaat een knipoog, een stomp in zijn buik of een zoen op de kruin te geven.
Een van de allerleukste orkestprojecten van vorig seizoen was de dirigentenmasterclass met Daniele Gatti. Drie ochtenden achtereen voelde hij vier jonge kandidaten aan de tand over werkelijk alles wat er bij het dirigeren komt kijken. Stijve polsen werden losgewrikt, meetikkende voeten aan de grond genageld en bovenal interpretaties onderworpen aan een nietsontziende scepsis.
‘Weet waarom je het doet, vraag nooit zomaar iets aan de musici, want daar prikken ze meteen doorheen. En als je het dan weet, blijf luisteren! Een interpretatie is een project, je probeert iets, en als het niet werkt probeer je iets anders.’
Daarnaast regende het psychologische adviezen. Hoe kom je over, hoe houd je de aandacht vast, hoe maak je contact. Dat laatste demonstreerde Gatti voortdurend door de kandidaat een knipoog, een stomp in zijn buik of een zoen op de kruin te geven, al naar gelang de situatie.
Ook het orkest hing aan zijn lippen, want van zo dichtbij hadden we onze nieuwe chef het afgelopen jaar nog niet meegemaakt. Het werd een kijkje in een bijzonder veelzijdige keuken. Twintig minuten werken aan een passage, daarbij ieder detail uitlichten en uitleggen waarom muzikaal gezien hier een diminuendo moet klinken en daar absoluut een accent, waarom de ene beweging een donderend onweer oplevert en de andere een fluweelzacht tapijt. Wat een luxe.
Hoe zou het zijn als we bij een normaal concertprogramma net zoveel repetitietijd zouden hebben, zodat Gatti bijvoorbeeld zou kunnen uitleggen waarom hij soms tempi en dynamieken van ons vraagt die zo extreem lijken? Zodat hij ons ook eens een buikstomp of een kruinzoen zou kunnen geven? Of zou het dan te klef worden?
Een van de allerleukste orkestprojecten van vorig seizoen was de dirigentenmasterclass met Daniele Gatti. Drie ochtenden achtereen voelde hij vier jonge kandidaten aan de tand over werkelijk alles wat er bij het dirigeren komt kijken. Stijve polsen werden losgewrikt, meetikkende voeten aan de grond genageld en bovenal interpretaties onderworpen aan een nietsontziende scepsis.
‘Weet waarom je het doet, vraag nooit zomaar iets aan de musici, want daar prikken ze meteen doorheen. En als je het dan weet, blijf luisteren! Een interpretatie is een project, je probeert iets, en als het niet werkt probeer je iets anders.’
Daarnaast regende het psychologische adviezen. Hoe kom je over, hoe houd je de aandacht vast, hoe maak je contact. Dat laatste demonstreerde Gatti voortdurend door de kandidaat een knipoog, een stomp in zijn buik of een zoen op de kruin te geven, al naar gelang de situatie.
Ook het orkest hing aan zijn lippen, want van zo dichtbij hadden we onze nieuwe chef het afgelopen jaar nog niet meegemaakt. Het werd een kijkje in een bijzonder veelzijdige keuken. Twintig minuten werken aan een passage, daarbij ieder detail uitlichten en uitleggen waarom muzikaal gezien hier een diminuendo moet klinken en daar absoluut een accent, waarom de ene beweging een donderend onweer oplevert en de andere een fluweelzacht tapijt. Wat een luxe.
Hoe zou het zijn als we bij een normaal concertprogramma net zoveel repetitietijd zouden hebben, zodat Gatti bijvoorbeeld zou kunnen uitleggen waarom hij soms tempi en dynamieken van ons vraagt die zo extreem lijken? Zodat hij ons ook eens een buikstomp of een kruinzoen zou kunnen geven? Of zou het dan te klef worden?
Wat me uiteindelijk het meeste is bijgebleven van deze masterclass is dat ook Gatti zijn visie op het uit te voeren werk, het repetitieproces en de concertpraktijk als een ‘project’ ziet en niet als iets dat van tevoren vast staat. Ik moet zeggen: dat is een hele opluchting.
Anna de Vey Mestdagh is tweede violiste in het Koninklijk Concertgebouworkest. Maandelijks schrijft ze openhartig over het orkestleven.
Wat me uiteindelijk het meeste is bijgebleven van deze masterclass is dat ook Gatti zijn visie op het uit te voeren werk, het repetitieproces en de concertpraktijk als een ‘project’ ziet en niet als iets dat van tevoren vast staat. Ik moet zeggen: dat is een hele opluchting.
Anna de Vey Mestdagh is tweede violiste in het Koninklijk Concertgebouworkest. Maandelijks schrijft ze openhartig over het orkestleven.