Nog geen account of wachtwoord vergeten? Klik hier

Concertprogramma

Concertprogramma

Daniel Lozakovich en Alexandre Kantorow

Daniel Lozakovich en Alexandre Kantorow

Kleine Zaal
29 maart 2024
20.15 uur

Print dit programma

Daniel Lozakovich viool
Alexandre Kantorow piano

Dit concert maakt deel uit van de serie Persoonlijke Noot.

Edvard Grieg (1843-1907)

Sonate nr. 3 in c kl.t., op. 45 (1886-87)
Allegro molto ed appassionato
Allegretto espressivo alla Romanza
Allegro animato

Robert Schumann

Sonate nr. 1 in a kl.t., op. 105 (1851)
Mit leidenschaftlichem Ausdruck
Allegretto
Lebhaft

pauze ± 21.00 uur

César Franck (1822-1890)

Sonate in A gr.t. (1886)
Allegretto ben moderato
Allegro
Recitativo – Fantasia
Allegretto poco mosso

Johannes Brahms (1833-1897)

Sonate in g kl.t. (1916-17)
uit ‘F-A-E-sonate’, WoO posth. 2 (1853)

einde ± 21.55 uur

Kleine Zaal 29 maart 2024 20.15 uur

Daniel Lozakovich viool
Alexandre Kantorow piano

Dit concert maakt deel uit van de serie Persoonlijke Noot.

Edvard Grieg (1843-1907)

Sonate nr. 3 in c kl.t., op. 45 (1886-87)
Allegro molto ed appassionato
Allegretto espressivo alla Romanza
Allegro animato

Robert Schumann

Sonate nr. 1 in a kl.t., op. 105 (1851)
Mit leidenschaftlichem Ausdruck
Allegretto
Lebhaft

pauze ± 21.00 uur

César Franck (1822-1890)

Sonate in A gr.t. (1886)
Allegretto ben moderato
Allegro
Recitativo – Fantasia
Allegretto poco mosso

Johannes Brahms (1833-1897)

Sonate in g kl.t. (1916-17)
uit ‘F-A-E-sonate’, WoO posth. 2 (1853)

einde ± 21.55 uur

Toelichting

Edvard Grieg (1843-1907)

Derde vioolsonate

door Liesbeth Houtman

Edvard Grieg was vooral een meester in de miniatuurkunst, zoals blijkt uit zijn talloze liederen en korte pianostukken. Maar in zijn Derde vioolsonate in c klein, opus 45 pakt hij groots en meeslepend uit. 

Edvard Grieg was vooral een meester in de miniatuurkunst, zoals blijkt uit zijn talloze liederen en korte pianostukken. Maar in zijn Derde vioolsonate in c klein, opus 45 pakt hij groots en meeslepend uit. 

  • Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

    Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

  • Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

    Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

Storm op zee, dat is het beeld dat het hoofdthema van het eerste deel oproept. Er klinkt een hartstochtelijk lied, waarna een grillige, beklemmende melodie ons in de greep houdt. Met dezelfde golvende beweging waarmee hij het deel begon, stevent Grieg in volle vaart af op de eindstreep. Het middendeel ademt de sfeer van de negentiende-­eeuwse salons en sluit aan bij de lyrische stukken waarin de componist uitblonk. Viool en piano lijken hier elk hun eigen weg te gaan. In de virtuoze finale steekt de storm weer op. Slechts twee contrasterende thema’s liggen aan de basis van dit temperamentvolle deel, vol passie en drama. Grieg droeg zijn derde en tevens laatste vioolsonate op aan de bevriende Duitse schilder Franz von Lenbach, als dank voor de prachtige portretten die deze in Rome had gemaakt van de componist en zijn echtgenote Nina. De première vond plaats in december 1887 in Leipzig met de Russische vioolvirtuoos Adolph Brodsky; Grieg zelf zat aan de piano. De repetitie de dag ervoor liep uit op onenigheid. Grieg: ‘Brodsky wilde de klep van de vleugel naar beneden hebben, maar ik gaf niet toe; ik liet hem omhoog en beloofde om zachter te spelen. Toen hij nog steeds niet tevreden was, zei ik: dit is een Noorse belofte! Hij geloofde me en speelde geweldig.’ Belofte of niet: de uitvoering was een doorslaand succes. De sonate werd al gauw razend populair, mede dankzij grote violisten als Wieniawski, Ysaÿe en Kreisler die het werk op hun repertoire namen. 

Storm op zee, dat is het beeld dat het hoofdthema van het eerste deel oproept. Er klinkt een hartstochtelijk lied, waarna een grillige, beklemmende melodie ons in de greep houdt. Met dezelfde golvende beweging waarmee hij het deel begon, stevent Grieg in volle vaart af op de eindstreep. Het middendeel ademt de sfeer van de negentiende-­eeuwse salons en sluit aan bij de lyrische stukken waarin de componist uitblonk. Viool en piano lijken hier elk hun eigen weg te gaan. In de virtuoze finale steekt de storm weer op. Slechts twee contrasterende thema’s liggen aan de basis van dit temperamentvolle deel, vol passie en drama. Grieg droeg zijn derde en tevens laatste vioolsonate op aan de bevriende Duitse schilder Franz von Lenbach, als dank voor de prachtige portretten die deze in Rome had gemaakt van de componist en zijn echtgenote Nina. De première vond plaats in december 1887 in Leipzig met de Russische vioolvirtuoos Adolph Brodsky; Grieg zelf zat aan de piano. De repetitie de dag ervoor liep uit op onenigheid. Grieg: ‘Brodsky wilde de klep van de vleugel naar beneden hebben, maar ik gaf niet toe; ik liet hem omhoog en beloofde om zachter te spelen. Toen hij nog steeds niet tevreden was, zei ik: dit is een Noorse belofte! Hij geloofde me en speelde geweldig.’ Belofte of niet: de uitvoering was een doorslaand succes. De sonate werd al gauw razend populair, mede dankzij grote violisten als Wieniawski, Ysaÿe en Kreisler die het werk op hun repertoire namen. 

door Liesbeth Houtman

Robert Schumann (1810-1856)

Eerste vioolsonate

door Aard van der Ven

In 1850 waren Robert en Clara naar Düsseldorf verhuisd. Niets leek hun geluk in de weg te staan. Hij was in deze stad aan de Rijn benoemd tot Generalmusikdirektor, zij was inmiddels een beroemd pianiste. 

In 1850 waren Robert en Clara naar Düsseldorf verhuisd. Niets leek hun geluk in de weg te staan. Hij was in deze stad aan de Rijn benoemd tot Generalmusikdirektor, zij was inmiddels een beroemd pianiste. 

  • Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

    Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

  • Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

    Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

Maar de vreugde was helaas van korte duur. Robert faalde als dirigent en al spoedig namen anderen zijn taak over, waarna het met zijn toch al labiele psyche bergafwaarts ging. Gelukkig wel met oplevingen van creativiteit zoals blijkt uit de Eerste ­sonate in a klein. ‘Mit leidenschaftlichem Ausdruck’ staat boven het eerste deel, dat een stroom van zowel tedere als zinderende emoties bevat. Het tweede deel, een intiem, luchtig Allegretto, klinkt alsof het onderdeel is van een rustige conversatie. Tegen het einde van de voortrennende finale duikt weer even het hoofdthema van het eerste deel op.  

Maar de vreugde was helaas van korte duur. Robert faalde als dirigent en al spoedig namen anderen zijn taak over, waarna het met zijn toch al labiele psyche bergafwaarts ging. Gelukkig wel met oplevingen van creativiteit zoals blijkt uit de Eerste ­sonate in a klein. ‘Mit leidenschaftlichem Ausdruck’ staat boven het eerste deel, dat een stroom van zowel tedere als zinderende emoties bevat. Het tweede deel, een intiem, luchtig Allegretto, klinkt alsof het onderdeel is van een rustige conversatie. Tegen het einde van de voortrennende finale duikt weer even het hoofdthema van het eerste deel op.  

door Aard van der Ven

César Franck 1822-1890

Sonate

door Anneloes Brand

Het huwelijk van de Belgische viool­virtuoos Eugène Ysaÿe en Louise Bourdeau vormde de aanleiding en inspiratie voor César Francks enige sonate voor viool en piano, de ­Sonate in A groot.

Ysaÿe speelde de sonate voor het eerst tijdens zijn huwelijksfeest op 26 september 1886 en bezorgde het werk drie maanden later in Brussel zijn publieke première. Daarna voerde hij het nog vele malen tijdens tournees uit en vertelde zijn publiek er dan graag bij dat hij het ‘con amore’ (met liefde) speelde, aangezien het een huwelijksgeschenk was.

Francks oorspronkelijke idee was de ­Sonate in A groot te openen met een langzaam, bespiegelend deel. Ysaÿe overtuigde hem dat het beter zou werken in een sneller tempo en dus schreef de componist er ‘Allegretto’ boven, maar wel met de toevoeging ‘ben moderato’.

Het huwelijk van de Belgische viool­virtuoos Eugène Ysaÿe en Louise Bourdeau vormde de aanleiding en inspiratie voor César Francks enige sonate voor viool en piano, de ­Sonate in A groot.

Ysaÿe speelde de sonate voor het eerst tijdens zijn huwelijksfeest op 26 september 1886 en bezorgde het werk drie maanden later in Brussel zijn publieke première. Daarna voerde hij het nog vele malen tijdens tournees uit en vertelde zijn publiek er dan graag bij dat hij het ‘con amore’ (met liefde) speelde, aangezien het een huwelijksgeschenk was.

Francks oorspronkelijke idee was de ­Sonate in A groot te openen met een langzaam, bespiegelend deel. Ysaÿe overtuigde hem dat het beter zou werken in een sneller tempo en dus schreef de componist er ‘Allegretto’ boven, maar wel met de toevoeging ‘ben moderato’.

  • César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

    César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

  • César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

    César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

De twee thema’s die Franck in het eerste deel tegenover elkaar zet – het ­eerste is bijna geheel voor de violist, het tweede voor de piano – hergebruikt hij tevens in de andere delen, zoals hij vaker deed. De Sonate in A groot werd een van Francks populairste composities – niet zo verwonderlijk, want het werk staat bol van prachtige melodieën, verbeeldingskracht, rom­antiek en temperament.

Dat het zo geliefd is blijkt ook uit het aantal en de verscheidenheid van de bewerkingen die er van de sonate werden gemaakt. Er bestaan onder meer versies voor fluit, cello, altviool en zelfs tuba, maar alleen die voor cello kreeg de goedkeuring van de componist.

De twee thema’s die Franck in het eerste deel tegenover elkaar zet – het ­eerste is bijna geheel voor de violist, het tweede voor de piano – hergebruikt hij tevens in de andere delen, zoals hij vaker deed. De Sonate in A groot werd een van Francks populairste composities – niet zo verwonderlijk, want het werk staat bol van prachtige melodieën, verbeeldingskracht, rom­antiek en temperament.

Dat het zo geliefd is blijkt ook uit het aantal en de verscheidenheid van de bewerkingen die er van de sonate werden gemaakt. Er bestaan onder meer versies voor fluit, cello, altviool en zelfs tuba, maar alleen die voor cello kreeg de goedkeuring van de componist.

door Anneloes Brand

Johannes Brahms (1833-1897)

scherzo uit ‘sonate f-a-e’

door Lies Wiersema

  • Johannes Brahms

    omstreeks 1860

    Johannes Brahms

    omstreeks 1860

  • Johannes Brahms

    omstreeks 1860

    Johannes Brahms

    omstreeks 1860

Op 30 september 1853 kreeg Robert Schumann in Düsseldorf bezoek van een bescheiden jongeman uit Hamburg met een introductiebrief van violist Joseph Joachim. De twintigjarige Johannes Brahms maakte diepe indruk op Schumann die vervolgens in een beroemd geworden artikel het jonge genie naar voren schoof als een man die zijn meesterschap niet stapsgewijs bereikt had, ‘maar als Minerva die volledig gewapend uit het hoofd van Kronos sprong.’ Brahms bleef in Düsseldorf en een maand later arriveerde ook Joachim om Schumanns Fantasie opus 131 uit te voeren.

Ter verwelkoming stelde Schumann voor hem een cadeau aan te bieden: een gezamenlijk gecomponeerde vioolsonate. Op de titelpagina kwam te staan: ‘F.A.E’. De drie letters waren de initialen van Joachims motto Frei, aber einsam, die in noten het motief van de sonate vormden. ‘In afwachting van de komst van hun gerespecteerde en geliefde vriend Joseph Joachim werd deze sonate geschreven door Robert Schumann, Johannes Brahms en Albert Dietrich.’ Dietrich, Schumanns compositieleerling, schreef het eerste deel en Schumann het Intermezzo en de Finale. Brahms baseerde zich op Dietrichs openingsthema en schreef een uitgelaten en energiek Scherzo waarin de piano met zijn volle akkoorden een groot aandeel heeft en het korte trio klinkt als een lied van Schumann. De volledig verraste Joachim speelde de sonate diezelfde avond van blad en wist moeiteloos van elk deel de auteur te raden.

Op 30 september 1853 kreeg Robert Schumann in Düsseldorf bezoek van een bescheiden jongeman uit Hamburg met een introductiebrief van violist Joseph Joachim. De twintigjarige Johannes Brahms maakte diepe indruk op Schumann die vervolgens in een beroemd geworden artikel het jonge genie naar voren schoof als een man die zijn meesterschap niet stapsgewijs bereikt had, ‘maar als Minerva die volledig gewapend uit het hoofd van Kronos sprong.’ Brahms bleef in Düsseldorf en een maand later arriveerde ook Joachim om Schumanns Fantasie opus 131 uit te voeren.

Ter verwelkoming stelde Schumann voor hem een cadeau aan te bieden: een gezamenlijk gecomponeerde vioolsonate. Op de titelpagina kwam te staan: ‘F.A.E’. De drie letters waren de initialen van Joachims motto Frei, aber einsam, die in noten het motief van de sonate vormden. ‘In afwachting van de komst van hun gerespecteerde en geliefde vriend Joseph Joachim werd deze sonate geschreven door Robert Schumann, Johannes Brahms en Albert Dietrich.’ Dietrich, Schumanns compositieleerling, schreef het eerste deel en Schumann het Intermezzo en de Finale. Brahms baseerde zich op Dietrichs openingsthema en schreef een uitgelaten en energiek Scherzo waarin de piano met zijn volle akkoorden een groot aandeel heeft en het korte trio klinkt als een lied van Schumann. De volledig verraste Joachim speelde de sonate diezelfde avond van blad en wist moeiteloos van elk deel de auteur te raden.

door Lies Wiersema

Edvard Grieg (1843-1907)

Derde vioolsonate

door Liesbeth Houtman

Edvard Grieg was vooral een meester in de miniatuurkunst, zoals blijkt uit zijn talloze liederen en korte pianostukken. Maar in zijn Derde vioolsonate in c klein, opus 45 pakt hij groots en meeslepend uit. 

Edvard Grieg was vooral een meester in de miniatuurkunst, zoals blijkt uit zijn talloze liederen en korte pianostukken. Maar in zijn Derde vioolsonate in c klein, opus 45 pakt hij groots en meeslepend uit. 

  • Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

    Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

  • Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

    Edvard Grieg

    Foto door E. Djupdræt, 1907 (detail)

Storm op zee, dat is het beeld dat het hoofdthema van het eerste deel oproept. Er klinkt een hartstochtelijk lied, waarna een grillige, beklemmende melodie ons in de greep houdt. Met dezelfde golvende beweging waarmee hij het deel begon, stevent Grieg in volle vaart af op de eindstreep. Het middendeel ademt de sfeer van de negentiende-­eeuwse salons en sluit aan bij de lyrische stukken waarin de componist uitblonk. Viool en piano lijken hier elk hun eigen weg te gaan. In de virtuoze finale steekt de storm weer op. Slechts twee contrasterende thema’s liggen aan de basis van dit temperamentvolle deel, vol passie en drama. Grieg droeg zijn derde en tevens laatste vioolsonate op aan de bevriende Duitse schilder Franz von Lenbach, als dank voor de prachtige portretten die deze in Rome had gemaakt van de componist en zijn echtgenote Nina. De première vond plaats in december 1887 in Leipzig met de Russische vioolvirtuoos Adolph Brodsky; Grieg zelf zat aan de piano. De repetitie de dag ervoor liep uit op onenigheid. Grieg: ‘Brodsky wilde de klep van de vleugel naar beneden hebben, maar ik gaf niet toe; ik liet hem omhoog en beloofde om zachter te spelen. Toen hij nog steeds niet tevreden was, zei ik: dit is een Noorse belofte! Hij geloofde me en speelde geweldig.’ Belofte of niet: de uitvoering was een doorslaand succes. De sonate werd al gauw razend populair, mede dankzij grote violisten als Wieniawski, Ysaÿe en Kreisler die het werk op hun repertoire namen. 

Storm op zee, dat is het beeld dat het hoofdthema van het eerste deel oproept. Er klinkt een hartstochtelijk lied, waarna een grillige, beklemmende melodie ons in de greep houdt. Met dezelfde golvende beweging waarmee hij het deel begon, stevent Grieg in volle vaart af op de eindstreep. Het middendeel ademt de sfeer van de negentiende-­eeuwse salons en sluit aan bij de lyrische stukken waarin de componist uitblonk. Viool en piano lijken hier elk hun eigen weg te gaan. In de virtuoze finale steekt de storm weer op. Slechts twee contrasterende thema’s liggen aan de basis van dit temperamentvolle deel, vol passie en drama. Grieg droeg zijn derde en tevens laatste vioolsonate op aan de bevriende Duitse schilder Franz von Lenbach, als dank voor de prachtige portretten die deze in Rome had gemaakt van de componist en zijn echtgenote Nina. De première vond plaats in december 1887 in Leipzig met de Russische vioolvirtuoos Adolph Brodsky; Grieg zelf zat aan de piano. De repetitie de dag ervoor liep uit op onenigheid. Grieg: ‘Brodsky wilde de klep van de vleugel naar beneden hebben, maar ik gaf niet toe; ik liet hem omhoog en beloofde om zachter te spelen. Toen hij nog steeds niet tevreden was, zei ik: dit is een Noorse belofte! Hij geloofde me en speelde geweldig.’ Belofte of niet: de uitvoering was een doorslaand succes. De sonate werd al gauw razend populair, mede dankzij grote violisten als Wieniawski, Ysaÿe en Kreisler die het werk op hun repertoire namen. 

door Liesbeth Houtman

Robert Schumann (1810-1856)

Eerste vioolsonate

door Aard van der Ven

In 1850 waren Robert en Clara naar Düsseldorf verhuisd. Niets leek hun geluk in de weg te staan. Hij was in deze stad aan de Rijn benoemd tot Generalmusikdirektor, zij was inmiddels een beroemd pianiste. 

In 1850 waren Robert en Clara naar Düsseldorf verhuisd. Niets leek hun geluk in de weg te staan. Hij was in deze stad aan de Rijn benoemd tot Generalmusikdirektor, zij was inmiddels een beroemd pianiste. 

  • Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

    Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

  • Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

    Robert Schumann

    Lithografie door Josef Kriehuber (1839)

Maar de vreugde was helaas van korte duur. Robert faalde als dirigent en al spoedig namen anderen zijn taak over, waarna het met zijn toch al labiele psyche bergafwaarts ging. Gelukkig wel met oplevingen van creativiteit zoals blijkt uit de Eerste ­sonate in a klein. ‘Mit leidenschaftlichem Ausdruck’ staat boven het eerste deel, dat een stroom van zowel tedere als zinderende emoties bevat. Het tweede deel, een intiem, luchtig Allegretto, klinkt alsof het onderdeel is van een rustige conversatie. Tegen het einde van de voortrennende finale duikt weer even het hoofdthema van het eerste deel op.  

Maar de vreugde was helaas van korte duur. Robert faalde als dirigent en al spoedig namen anderen zijn taak over, waarna het met zijn toch al labiele psyche bergafwaarts ging. Gelukkig wel met oplevingen van creativiteit zoals blijkt uit de Eerste ­sonate in a klein. ‘Mit leidenschaftlichem Ausdruck’ staat boven het eerste deel, dat een stroom van zowel tedere als zinderende emoties bevat. Het tweede deel, een intiem, luchtig Allegretto, klinkt alsof het onderdeel is van een rustige conversatie. Tegen het einde van de voortrennende finale duikt weer even het hoofdthema van het eerste deel op.  

door Aard van der Ven

César Franck 1822-1890

Sonate

door Anneloes Brand

Het huwelijk van de Belgische viool­virtuoos Eugène Ysaÿe en Louise Bourdeau vormde de aanleiding en inspiratie voor César Francks enige sonate voor viool en piano, de ­Sonate in A groot.

Ysaÿe speelde de sonate voor het eerst tijdens zijn huwelijksfeest op 26 september 1886 en bezorgde het werk drie maanden later in Brussel zijn publieke première. Daarna voerde hij het nog vele malen tijdens tournees uit en vertelde zijn publiek er dan graag bij dat hij het ‘con amore’ (met liefde) speelde, aangezien het een huwelijksgeschenk was.

Francks oorspronkelijke idee was de ­Sonate in A groot te openen met een langzaam, bespiegelend deel. Ysaÿe overtuigde hem dat het beter zou werken in een sneller tempo en dus schreef de componist er ‘Allegretto’ boven, maar wel met de toevoeging ‘ben moderato’.

Het huwelijk van de Belgische viool­virtuoos Eugène Ysaÿe en Louise Bourdeau vormde de aanleiding en inspiratie voor César Francks enige sonate voor viool en piano, de ­Sonate in A groot.

Ysaÿe speelde de sonate voor het eerst tijdens zijn huwelijksfeest op 26 september 1886 en bezorgde het werk drie maanden later in Brussel zijn publieke première. Daarna voerde hij het nog vele malen tijdens tournees uit en vertelde zijn publiek er dan graag bij dat hij het ‘con amore’ (met liefde) speelde, aangezien het een huwelijksgeschenk was.

Francks oorspronkelijke idee was de ­Sonate in A groot te openen met een langzaam, bespiegelend deel. Ysaÿe overtuigde hem dat het beter zou werken in een sneller tempo en dus schreef de componist er ‘Allegretto’ boven, maar wel met de toevoeging ‘ben moderato’.

  • César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

    César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

  • César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

    César Franck

    Op een foto van Pierre Petit uit 1872

De twee thema’s die Franck in het eerste deel tegenover elkaar zet – het ­eerste is bijna geheel voor de violist, het tweede voor de piano – hergebruikt hij tevens in de andere delen, zoals hij vaker deed. De Sonate in A groot werd een van Francks populairste composities – niet zo verwonderlijk, want het werk staat bol van prachtige melodieën, verbeeldingskracht, rom­antiek en temperament.

Dat het zo geliefd is blijkt ook uit het aantal en de verscheidenheid van de bewerkingen die er van de sonate werden gemaakt. Er bestaan onder meer versies voor fluit, cello, altviool en zelfs tuba, maar alleen die voor cello kreeg de goedkeuring van de componist.

De twee thema’s die Franck in het eerste deel tegenover elkaar zet – het ­eerste is bijna geheel voor de violist, het tweede voor de piano – hergebruikt hij tevens in de andere delen, zoals hij vaker deed. De Sonate in A groot werd een van Francks populairste composities – niet zo verwonderlijk, want het werk staat bol van prachtige melodieën, verbeeldingskracht, rom­antiek en temperament.

Dat het zo geliefd is blijkt ook uit het aantal en de verscheidenheid van de bewerkingen die er van de sonate werden gemaakt. Er bestaan onder meer versies voor fluit, cello, altviool en zelfs tuba, maar alleen die voor cello kreeg de goedkeuring van de componist.

door Anneloes Brand

Johannes Brahms (1833-1897)

scherzo uit ‘sonate f-a-e’

door Lies Wiersema

  • Johannes Brahms

    omstreeks 1860

    Johannes Brahms

    omstreeks 1860

  • Johannes Brahms

    omstreeks 1860

    Johannes Brahms

    omstreeks 1860

Op 30 september 1853 kreeg Robert Schumann in Düsseldorf bezoek van een bescheiden jongeman uit Hamburg met een introductiebrief van violist Joseph Joachim. De twintigjarige Johannes Brahms maakte diepe indruk op Schumann die vervolgens in een beroemd geworden artikel het jonge genie naar voren schoof als een man die zijn meesterschap niet stapsgewijs bereikt had, ‘maar als Minerva die volledig gewapend uit het hoofd van Kronos sprong.’ Brahms bleef in Düsseldorf en een maand later arriveerde ook Joachim om Schumanns Fantasie opus 131 uit te voeren.

Ter verwelkoming stelde Schumann voor hem een cadeau aan te bieden: een gezamenlijk gecomponeerde vioolsonate. Op de titelpagina kwam te staan: ‘F.A.E’. De drie letters waren de initialen van Joachims motto Frei, aber einsam, die in noten het motief van de sonate vormden. ‘In afwachting van de komst van hun gerespecteerde en geliefde vriend Joseph Joachim werd deze sonate geschreven door Robert Schumann, Johannes Brahms en Albert Dietrich.’ Dietrich, Schumanns compositieleerling, schreef het eerste deel en Schumann het Intermezzo en de Finale. Brahms baseerde zich op Dietrichs openingsthema en schreef een uitgelaten en energiek Scherzo waarin de piano met zijn volle akkoorden een groot aandeel heeft en het korte trio klinkt als een lied van Schumann. De volledig verraste Joachim speelde de sonate diezelfde avond van blad en wist moeiteloos van elk deel de auteur te raden.

Op 30 september 1853 kreeg Robert Schumann in Düsseldorf bezoek van een bescheiden jongeman uit Hamburg met een introductiebrief van violist Joseph Joachim. De twintigjarige Johannes Brahms maakte diepe indruk op Schumann die vervolgens in een beroemd geworden artikel het jonge genie naar voren schoof als een man die zijn meesterschap niet stapsgewijs bereikt had, ‘maar als Minerva die volledig gewapend uit het hoofd van Kronos sprong.’ Brahms bleef in Düsseldorf en een maand later arriveerde ook Joachim om Schumanns Fantasie opus 131 uit te voeren.

Ter verwelkoming stelde Schumann voor hem een cadeau aan te bieden: een gezamenlijk gecomponeerde vioolsonate. Op de titelpagina kwam te staan: ‘F.A.E’. De drie letters waren de initialen van Joachims motto Frei, aber einsam, die in noten het motief van de sonate vormden. ‘In afwachting van de komst van hun gerespecteerde en geliefde vriend Joseph Joachim werd deze sonate geschreven door Robert Schumann, Johannes Brahms en Albert Dietrich.’ Dietrich, Schumanns compositieleerling, schreef het eerste deel en Schumann het Intermezzo en de Finale. Brahms baseerde zich op Dietrichs openingsthema en schreef een uitgelaten en energiek Scherzo waarin de piano met zijn volle akkoorden een groot aandeel heeft en het korte trio klinkt als een lied van Schumann. De volledig verraste Joachim speelde de sonate diezelfde avond van blad en wist moeiteloos van elk deel de auteur te raden.

door Lies Wiersema

Biografie

Daniel Lozakovich, viool

Daniel Lozakovich maakte op zijn achtste zijn solisten­debuut bij de Moscow Virtuosi en ­tekende op zijn vijftiende bij Deutsche ­Grammophon. Hij studeerde in 2021 af in Karlsruhe bij Josef Rissin, en sinds 2015 is Eduard Wulfson (Genève) zijn mentor.

Hij speelde met het Boston Symphony Orchestra op het Tanglewood Festival en met het BBC Symphony Orchestra op de BBC Proms, was artist in residence van het Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo, soleerde bij de Filarmonica della Scala in Milaan onder chef-dirigent ­Riccardo Chailly en had ­engagementen in Seoul en Singapore.

Eerder werd Daniel Lozakovich uitgenodigd door de grote symfonieorkesten in de ­Verenigde Staten. Kamermuziek speelde hij in het Théâtre des Champs-Élysées en de ­Fondation Louis Vuitton in Parijs, de Tonhalle Zürich, de Elbphilharmonie in Hamburg en het Wiener Konzerthaus en tijdens de festivals van Verbier, Gstaad, Sint-­Petersburg (Witte Nachten) en Sapporo. Hij deelde het podium met Emanuel Ax, Ivry Gitlis, Mikhail Pletnev, Sergei Babayan, Martin Fröst en Mischa Maisky.

In Het Concertgebouw debuteerde Daniel Lozakovich op 17 december 2019 met de Münchner Philharmoniker onder Valery Gergiev in het Vioolconcert van Beethoven. Hij keerde sindsdien nog enkele malen terug in de Grote Zaal. Op 13 oktober 2022 gaf hij in de Kleine Zaal een solorecital. Afgelopen maart deelde hij het podium van de Kleine Zaal met pianist ­Alexandre Kantorow. Daniel Lozakovich heeft de ‘ex-­Sancy’-Stradivarius uit 1713 in bruikleen.

Alexandre Kantorow, piano

Alexandre Kantorow kreeg recentelijk de Gilmore Artist Award 2024 toegekend. De jonge Fransman studeerde bij Pierre-Alain Volondat, Igor Lazko, Frank Braley en Rena Shereshevskaya en maakte zijn professionele debuut op zijn zestiende op La Folle Journée in Nantes.

In 2019 brak de toen 22-jarige pianist internationaal door op het Tsjaikovski Concours in Moskou: naast de gouden medaille won hij ook de Grand Prix, die nog maar drie keer eerder was uitgereikt. Het Amerikaanse Fanfare Magazine noemde hem al een ‘reïncarnatie van Liszt’.

Zijn carrière nam een vlucht met recitaluitnodigingen van zalen als het Konzerthaus in Berlijn, de Queen Elizabeth Hall in Londen, de Philharmonie de Paris, Carnegie Hall in New York en Tokyo Opera City en evenementen als La Roque d’Anthéron, het Verbier Festival, het Klavierfest Ruhr en het Ravinia Festival.

Kamermuziek speelde hij met de strijkers Renaud en Gautier Capuçon en Antoine Tamestit, maar ook met bariton Matthias Goerne. Als solist werd Alexandre Kantorow uitgenodigd door de orkesten van Boston en Pittsburgh, de Berliner en de Münchner Philharmoniker, het Orchestre de Paris, het Budapest Festival Orchestra, het Israël Filharmonisch Orkest en de Hong Kong Philharmonic.

Hij werkte met dirigenten als Manfred Honeck, John Eliot Gardiner, Jaap van Zweden, Francois-Xavier Roth, Antonio Pappano en Klaus Mäkelä. Met het Tweede pianoconcert van Prokofjev debuteerde hij in oktober 2021 bij het Concertgebouworkest. In de Grote Zaal soleerde hij voor het eerst in oktober 2018, bij het Nederlands Kamerorkest. Hij keerde er terug in zomer 2022 in het Tweede pianoconcert van Liszt met het Belgian National Orchestra en in november 2022 in het Tweede pianoconcert van Saint-Saëns met het Nederlands Kamer­orkest. Op 5 maart 2023 gaf Alexandre Kantorow zijn eerste solorecital in de Grote Zaal; in de Kleine Zaal speelde hij niet eerder.