Wie is Carl Philipp Emanuel Bach?
Carl Philipp Emanuel Bach
componist
Carl Philipp Emanuel Bach is een Duitse componist uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Van zijn vader Johann Sebastian leerde hij componeren en klavier spelen. Haydn en Mozart werden door hem beïnvloed.
Jonge jaren
Carl Philipp Emanuel Bach wordt in 1714 geboren aan Johann Sebastian Bach bij diens eerste vrouw Maria Barbara in het Saksische Köthen, waar zijn vader Hofkapelmeester is. Het gezin verhuist in 1723 naar Leipzig. De oude Bach heeft daar een post als cantor van de Thomaskirche bemachtigd. Carl is dan tien, en wordt ingeschreven voor de Thomasschule waar zijn vader lesgeeft.
Carls muzikale opleiding krijgt hij ook van zijn vader. Hij profiteert van het onderwijs van een van ’s werelds grootste muzikale genieën. Maar hij heeft ook heel wat waar te maken gezien zijn vaders reputatie.
In Bachs tijd keek de aristocratie neer op muzikanten zonder universitaire opleiding. Van 1731 tot 1738 studeert Bach dus rechten, eerst in Leipzig en vervolgens in Frankfurt, maar niet met het oog op een baan in de jurisprudentie. Na zijn studie gaat hij direct aan de slag als musicus.
Hofmusicus
In 1738 wordt Bach musicus aan het hof van Frederik II in Berlijn. Wanneer deze in 1740 koning van Pruisen wordt, krijgt hij een baan in het koninklijk orkest. Daarin begeleidt hij Frederik (nu Frederik de Grote genoemd), die geen onverdienstelijke fluitist is. Voor het hof componeert hij voornamelijk kamermuziek, en schrijft hij zijn Preußische Sonaten. Ook publiceert hij zijn fameuze Versuch über die wahre Art das Klavier zu spielen, waarin hij zijn vingervlugge techniek haarfijn uitlegt.
-
Carl Philip Emanuel Bach
Detail van een pastelkrijttekening op papier, circa 1780
Carl Philip Emanuel Bach
Detail van een pastelkrijttekening op papier, circa 1780
-
Frederik de Grote en Carl Philipp Emanuel Bach
door Adolph Menzel, 1850-52. C.P.E Bach begeleidt Frederik II van Pruisen aan het Klavecimbel
Frederik de Grote en Carl Philipp Emanuel Bach
door Adolph Menzel, 1850-52. C.P.E Bach begeleidt Frederik II van Pruisen aan het Klavecimbel
-
Carl Philip Emanuel Bach
Detail van een pastelkrijttekening op papier, circa 1780
Carl Philip Emanuel Bach
Detail van een pastelkrijttekening op papier, circa 1780
-
Frederik de Grote en Carl Philipp Emanuel Bach
door Adolph Menzel, 1850-52. C.P.E Bach begeleidt Frederik II van Pruisen aan het Klavecimbel
Frederik de Grote en Carl Philipp Emanuel Bach
door Adolph Menzel, 1850-52. C.P.E Bach begeleidt Frederik II van Pruisen aan het Klavecimbel
Ondanks de prestige van zijn positie en zijn groeiende faam als klavecinist wordt Bach steeds ongelukkiger met zijn post. De koning heeft een bijzonder conservatieve smaak, en verwacht van Bach dat hij stukken schrijft die hem aanspreken. Daarnaast dwingt hij Bach om elke fout die hij maakt gedienstig door de vingers te zien of zelfs juist te laten klinken door harmonische trucjes.
In 1747 componeert hij zijn Magnificat, een grootschalig werk voor koor en orkest dat moet laten zien dat zijn muziek goed zou staan bij een kerkelijke muziekpost. De vorst verleent Bach ondanks diens onvrede echter geen ontslag. Bach zal uiteindelijk 28 jaar in zijn dienst zijn. Hij staat daarom ook wel bekend als de ‘Berlijnse Bach’.
Hamburg
In 1768 overlijdt Georg Philipp Telemann, een van Duitslands belangrijkste componisten op dat moment. Carl volgt hem hetzelfde jaar op als cantor aan het Johanneum, een jongensschool, en muziekleider van de vijf hoofdkerken van Hamburg.
De enorme erfenis van Telemann schept hoge verwachtingen die zich manifesteren in een ongelofelijke werkdruk. Voor de kerken in Hamburg schrijft hij cantates, oratoria en passies. Het beroemdst zijn Die Israeliten in der Wüste en Auferstehen und Himmelfahrt Jesu.
Daarnaast schrijft hij veel sonates voor het klavier in de ‘empfindsame’ stijl, waarin dramatische stemmingswisselingen de boventoon voeren. Die stijl zien we ook terug in zijn symfonieën, die invloed hebben op onder andere Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart.
Als Bachs vader, Johann Sebastian, sterft in 1750, zorgt hij goed voor de manuscripten die hij erft. Door zijn nauwkeurigheid hebben we nog zoveel muziek van zijn vader over. Twintig jaar na zijn aankomst in Hamburg overlijdt Carl Philipp Emanuel Bach zelf.
Ondanks de prestige van zijn positie en zijn groeiende faam als klavecinist wordt Bach steeds ongelukkiger met zijn post. De koning heeft een bijzonder conservatieve smaak, en verwacht van Bach dat hij stukken schrijft die hem aanspreken. Daarnaast dwingt hij Bach om elke fout die hij maakt gedienstig door de vingers te zien of zelfs juist te laten klinken door harmonische trucjes.
In 1747 componeert hij zijn Magnificat, een grootschalig werk voor koor en orkest dat moet laten zien dat zijn muziek goed zou staan bij een kerkelijke muziekpost. De vorst verleent Bach ondanks diens onvrede echter geen ontslag. Bach zal uiteindelijk 28 jaar in zijn dienst zijn. Hij staat daarom ook wel bekend als de ‘Berlijnse Bach’.
Hamburg
In 1768 overlijdt Georg Philipp Telemann, een van Duitslands belangrijkste componisten op dat moment. Carl volgt hem hetzelfde jaar op als cantor aan het Johanneum, een jongensschool, en muziekleider van de vijf hoofdkerken van Hamburg.
De enorme erfenis van Telemann schept hoge verwachtingen die zich manifesteren in een ongelofelijke werkdruk. Voor de kerken in Hamburg schrijft hij cantates, oratoria en passies. Het beroemdst zijn Die Israeliten in der Wüste en Auferstehen und Himmelfahrt Jesu.
Daarnaast schrijft hij veel sonates voor het klavier in de ‘empfindsame’ stijl, waarin dramatische stemmingswisselingen de boventoon voeren. Die stijl zien we ook terug in zijn symfonieën, die invloed hebben op onder andere Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart.
Als Bachs vader, Johann Sebastian, sterft in 1750, zorgt hij goed voor de manuscripten die hij erft. Door zijn nauwkeurigheid hebben we nog zoveel muziek van zijn vader over. Twintig jaar na zijn aankomst in Hamburg overlijdt Carl Philipp Emanuel Bach zelf.
Bijgewerkt op donderdag 07 november 2019