7 compositiedelen die een solo carrière zijn gestart
door Martijn Voorvelt 15 aug. 2025 15 augustus 2025
Sommige delen van composities zijn zo goed of geliefd, of ongeschikt als deel, dat ze hun mededelen verlaten of overstijgen om een carrière te beginnen als zelfstandig werk.
-
Sep25 lijstje illustratie
Sep25 lijstje illustratie
-
Sep25 lijstje illustratie
Sep25 lijstje illustratie
1.
J.S. Bach: Sinfonia in D groot, BWV 1045
Een aantal cantates van Bach hebben inleidende instrumentale delen: sinfonia’s. De latere sinfonia’s zijn vaak zo substantieel dat ze gemakkelijk los uitgevoerd kunnen worden. Bij BWV 1045, een soort klein vioolconcertje, ontbreekt zelfs ieder spoor van de rest van de cantate.
2.
Beethoven: Grosse Fuge
Omdat men het slotdeel van zijn Strijkkwartet in Bes groot, opus 130 te groot en complex vond, verving Beethoven het door een nieuw, eenvoudiger deel. De Grosse Fuge kreeg een eigen opusnummer (133) en wordt regelmatig als zelfstandig werk uitgevoerd.
3.
Beethoven: Ouverture ‘Leonore’ nr. 3
De eerste drie ouvertures die Beethoven schreef voor zijn opera Fidelio (die hij aanvankelijk Leonore noemde) vielen om verschillende redenen af. Met name de laatste wordt veel gespeeld als op zichzelf staand concertstuk, al wint ook nummer twee aan populariteit.
4.
Tsjaikovski: Méditation
Méditation begon als langzaam deel van het Vioolconcert, maar werd te licht bevonden. Bewerkt voor viool en piano vond het een nieuwe bestemming als openingsdeel van Souvenir d’un lieu cher, en twee jaar later werd het als zelfstandig werk gepubliceerd. Na Tsjaikovski’s dood maakte Aleksandr Glazoenov een nieuwe orkestratie.
5.
Mahler: Blumine
In 1884 schreef Mahler een vijfdelig symfonisch gedicht, Titan, met als tweede deel het orkestlied Blumine. Het was niet naar zijn zin, en acht jaar later was het werk omgevormd tot zijn Eerste symfonie – zonder Blumine. Dat werd pas in 1966 teruggevonden; Benjamin Britten dirigeerde de eerste uitvoering.
6.
Barber: Adagio for Strings
Het beroemde Adagio for Strings is het tweede deel van Barbers Strijkkwartet, bewerkt voor strijkorkest. De zegetocht begon bij een uitvoering onder leiding van Arturo Toscanini in 1938. Bijna dertig jaar later maakte Barber ook nog een koorversie, Agnus Dei.
7.
Boulez: Mémoriale (…explosante-fixe… originel)
Van …explosante-fixe… (in memoriam Igor Stravinsky) bestaan meerdere teruggetrokken en onvoltooide versies. Materiaal kwam terecht in onder meer Rituel (1974), en het middendeel arrangeerde Boulez in 1985 tot Mémoriale.
Beethovens Grosse Fuge wordt gespeeld in de Kleine Zaal op 19 en 20 september door Cuarteto Casals.
1.
J.S. Bach: Sinfonia in D groot, BWV 1045
Een aantal cantates van Bach hebben inleidende instrumentale delen: sinfonia’s. De latere sinfonia’s zijn vaak zo substantieel dat ze gemakkelijk los uitgevoerd kunnen worden. Bij BWV 1045, een soort klein vioolconcertje, ontbreekt zelfs ieder spoor van de rest van de cantate.
2.
Beethoven: Grosse Fuge
Omdat men het slotdeel van zijn Strijkkwartet in Bes groot, opus 130 te groot en complex vond, verving Beethoven het door een nieuw, eenvoudiger deel. De Grosse Fuge kreeg een eigen opusnummer (133) en wordt regelmatig als zelfstandig werk uitgevoerd.
3.
Beethoven: Ouverture ‘Leonore’ nr. 3
De eerste drie ouvertures die Beethoven schreef voor zijn opera Fidelio (die hij aanvankelijk Leonore noemde) vielen om verschillende redenen af. Met name de laatste wordt veel gespeeld als op zichzelf staand concertstuk, al wint ook nummer twee aan populariteit.
4.
Tsjaikovski: Méditation
Méditation begon als langzaam deel van het Vioolconcert, maar werd te licht bevonden. Bewerkt voor viool en piano vond het een nieuwe bestemming als openingsdeel van Souvenir d’un lieu cher, en twee jaar later werd het als zelfstandig werk gepubliceerd. Na Tsjaikovski’s dood maakte Aleksandr Glazoenov een nieuwe orkestratie.
5.
Mahler: Blumine
In 1884 schreef Mahler een vijfdelig symfonisch gedicht, Titan, met als tweede deel het orkestlied Blumine. Het was niet naar zijn zin, en acht jaar later was het werk omgevormd tot zijn Eerste symfonie – zonder Blumine. Dat werd pas in 1966 teruggevonden; Benjamin Britten dirigeerde de eerste uitvoering.
6.
Barber: Adagio for Strings
Het beroemde Adagio for Strings is het tweede deel van Barbers Strijkkwartet, bewerkt voor strijkorkest. De zegetocht begon bij een uitvoering onder leiding van Arturo Toscanini in 1938. Bijna dertig jaar later maakte Barber ook nog een koorversie, Agnus Dei.
7.
Boulez: Mémoriale (…explosante-fixe… originel)
Van …explosante-fixe… (in memoriam Igor Stravinsky) bestaan meerdere teruggetrokken en onvoltooide versies. Materiaal kwam terecht in onder meer Rituel (1974), en het middendeel arrangeerde Boulez in 1985 tot Mémoriale.
Beethovens Grosse Fuge wordt gespeeld in de Kleine Zaal op 19 en 20 september door Cuarteto Casals.