7 bevrijdingsklassiekers
door Martine van Wisselen 15 apr. 2024 15 april 2024
Op 5 mei vieren we de bevrijding van de Duitse bezetting in 1945. ‘An die Freude’ uit Beethovens Negende symfonie (1822-24) werd hét muzikale symbool voor menselijke veerkracht en verbondenheid, maar er zijn meer bevrijdingsklassiekers.
-
Het Concertgebouw op 5 mei 1945
Foto: onbekend
Het Concertgebouw op 5 mei 1945
Foto: onbekend
-
Het Concertgebouw op 5 mei 1945
Foto: onbekend
Het Concertgebouw op 5 mei 1945
Foto: onbekend
1
Georg Friedrich Händel: Utrecht Te Deum, HWV 278 (1713)
Na de Spaanse Successieoorlogen (1701-1713) kreeg Händel van de Engelse koningin Anne een compositieopdracht om de Vrede van Utrecht kracht bij te zetten. Het werk werd nadien bij vele andere vieringen ingezet.
2
Georg Friedrich Händel: Music for the Royal Fireworks, HWV 341 (1749)
Na de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) kreeg Händel van de Engelse koning George II een compositieopdracht om de Vrede van Aken kracht bij te zetten. Het vuurwerkfeest was een ramp (regen, brand, gewonden), de muziek werd onsterfelijk.
3
Ludwig van Beethoven: Symfonie nr. 5 in c klein (1804-08)
Noodlot, strijd, verlossing: de Vijfde in een notendop. Omdat het karakteristieke ‘ta-ta-ta-taaa’ overeenkomt met het morseteken voor V (het Romeinse cijfer 5), verwees het in de Tweede Wereldoorlog naar de campagneslogan ‘V for Victory’ ter ondersteuning van de geallieerden.
4
Jean Sibelius: Finlandia (1899)
Finland ontwaakt, ofwel Finlandia, werd hét nationale symbool van het door Rusland geknechte Finland; om censuur te ontwijken werd het onder diverse andere namen uitgevoerd.
5
Rudolph Escher: Musique pour l’esprit en deuil (1941-43)
Escher voltooide zijn ‘Muziek voor de geest in rouw’ vlak voordat hij moest vluchten voor razzia’s. Na de première door het Concertgebouworkest in 1947 kreeg de troostrijke muziek een belangrijke symbolische betekenis in Nederland.
6
Henriëtte Bosmans: Gebed en Daar komen de Canadezen (1945)
De Tweede Wereldoorlog was een zware tijd voor de halfjoodse componiste Henriëtte Bosmans. In juni 1945 bracht de sopraan Jo Vincent in Het Concertgebouw deze bevrijdingsliederen in première, die heel populair werden.
7
Mu isamaa, mu õnn ja rõõm (Estland), Dievs, svētī Latviju (Letland) en Lietuva, Tėvyne mūsų (Litouwen)
Vanaf 1987 protesteerde men in de Baltische staten massaal tegen de Sovjet-overheersing door het zingen van streng verboden nationale liederen (de ‘zingende revolutie’). Daaronder de officiële volksliederen van vóór 1940, die na 1991 in ere werden hersteld.
1
Georg Friedrich Händel: Utrecht Te Deum, HWV 278 (1713)
Na de Spaanse Successieoorlogen (1701-1713) kreeg Händel van de Engelse koningin Anne een compositieopdracht om de Vrede van Utrecht kracht bij te zetten. Het werk werd nadien bij vele andere vieringen ingezet.
2
Georg Friedrich Händel: Music for the Royal Fireworks, HWV 341 (1749)
Na de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748) kreeg Händel van de Engelse koning George II een compositieopdracht om de Vrede van Aken kracht bij te zetten. Het vuurwerkfeest was een ramp (regen, brand, gewonden), de muziek werd onsterfelijk.
3
Ludwig van Beethoven: Symfonie nr. 5 in c klein (1804-08)
Noodlot, strijd, verlossing: de Vijfde in een notendop. Omdat het karakteristieke ‘ta-ta-ta-taaa’ overeenkomt met het morseteken voor V (het Romeinse cijfer 5), verwees het in de Tweede Wereldoorlog naar de campagneslogan ‘V for Victory’ ter ondersteuning van de geallieerden.
4
Jean Sibelius: Finlandia (1899)
Finland ontwaakt, ofwel Finlandia, werd hét nationale symbool van het door Rusland geknechte Finland; om censuur te ontwijken werd het onder diverse andere namen uitgevoerd.
5
Rudolph Escher: Musique pour l’esprit en deuil (1941-43)
Escher voltooide zijn ‘Muziek voor de geest in rouw’ vlak voordat hij moest vluchten voor razzia’s. Na de première door het Concertgebouworkest in 1947 kreeg de troostrijke muziek een belangrijke symbolische betekenis in Nederland.
6
Henriëtte Bosmans: Gebed en Daar komen de Canadezen (1945)
De Tweede Wereldoorlog was een zware tijd voor de halfjoodse componiste Henriëtte Bosmans. In juni 1945 bracht de sopraan Jo Vincent in Het Concertgebouw deze bevrijdingsliederen in première, die heel populair werden.
7
Mu isamaa, mu õnn ja rõõm (Estland), Dievs, svētī Latviju (Letland) en Lietuva, Tėvyne mūsų (Litouwen)
Vanaf 1987 protesteerde men in de Baltische staten massaal tegen de Sovjet-overheersing door het zingen van streng verboden nationale liederen (de ‘zingende revolutie’). Daaronder de officiële volksliederen van vóór 1940, die na 1991 in ere werden hersteld.