Pas op, breekbaar!
door Anne Stuart 28 jan. 2019 28 januari 2019
Leuk, dat Adagio en rondo voor glasharmonica van Mozart, maar zoiets kun je natuurlijk bijna nooit uitvoeren. Daarom zou eigenlijk iedereen van achter z’n piano of gitaar ‘wijnglas’ moeten kunnen spelen, vonden onderzoekers aan de universiteit van Tel Aviv.
Bij uitvinders van instrumenten denk ik toch vooral aan experimenterende vioolbouwers uit voorbije eeuwen en excentrieke knutselaars. De arpeggione waar Schubert meteen het voordeel van inzag, de rare dubbeldekkergitaren en Siamese violen in muziekhistorische musea, of de bizarre instrumenten van Harry Partch.
Maar anno 2019 is de instrumentenbouw harde wetenschap, getuige een artikeltje in een recente editie van het Journal of New Music Research: Symbaline: An electromagnetically actuated wine glass instrument (de symbaline: een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument).
Bij uitvinders van instrumenten denk ik toch vooral aan experimenterende vioolbouwers uit voorbije eeuwen en excentrieke knutselaars. De arpeggione waar Schubert meteen het voordeel van inzag, de rare dubbeldekkergitaren en Siamese violen in muziekhistorische musea, of de bizarre instrumenten van Harry Partch.
Maar anno 2019 is de instrumentenbouw harde wetenschap, getuige een artikeltje in een recente editie van het Journal of New Music Research: Symbaline: An electromagnetically actuated wine glass instrument (de symbaline: een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument).
-
Een symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
Een symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
-
De symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
De symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
-
Een symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
Een symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
-
De symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
De symbaline
Een elektromagnetisch bediend wijnglasinstrument
Het uitgangspunt van de symbaline is een bekende truc: je doopt je vinger in een glaasje water en laat hem zachtjes over de rand van een wijnglas glijden. Afhankelijk van de kwaliteit van het glas krijg je dan een kristalheldere fluittoon.
Dat komt omdat je vinger de wand van het glas laat trillen, waarbij de lucht in het glas in golven uitzet en samentrekt. Die golven maken een toon, waarvan de hoogte bepaald wordt door de vorm van het glas en de hoeveelheid drank die in of inmiddels uit het glas is.
Door de eeuwen heen stonden componisten in de rij om met dat raadselachtige geluid van wijnglazen te experimenteren. Onder meer Mozart en Beethoven schreven muziek voor glasharmonica: een uitvinding van Benjamin Franklin (1761) met ronddraaiende glazen kommen in een waterbak. Ook Pink Floyd deed een duit in het zakje met muziek voor glasharmonica, en op YouTube duiken regelmatig straatmuzikanten op met een compleet oeuvre op een stellage met echte wijnglazen (een glasharp).
De onderzoekers uit Tel Aviv zijn kritisch over de glasharmonica en glasharp: als je meerdere octaven tot je beschikking wilt hebben wordt het instrument monsterlijk groot, en om het te bespelen heb je altijd natte vingers en geduld nodig. En dus hebben ze wijnglazen uitgerust met kleine magneetjes die je kunt aansturen vanuit ieder versterkt instrument. Zo kun je glasharp spelen van achter een digitale piano of versterkte gitaar, of met een virtueel instrument op een computerscherm.
Na uitgebreid testen bleek het prototype nog niet helemaal klaar voor gebruik. Musici wilden de klank van de symbaline meer beïnvloeden, vonden het instrument nog steeds een beetje groot en vooral het uiterlijk niet zo ‘esthetisch’. Dat gaan de uitvinders oplossen, en bovendien hopen ze dat iedereen z’n eigen glazen kan monteren op het apparaat. Dat wordt een tripje naar Ikea.
Het uitgangspunt van de symbaline is een bekende truc: je doopt je vinger in een glaasje water en laat hem zachtjes over de rand van een wijnglas glijden. Afhankelijk van de kwaliteit van het glas krijg je dan een kristalheldere fluittoon.
Dat komt omdat je vinger de wand van het glas laat trillen, waarbij de lucht in het glas in golven uitzet en samentrekt. Die golven maken een toon, waarvan de hoogte bepaald wordt door de vorm van het glas en de hoeveelheid drank die in of inmiddels uit het glas is.
Door de eeuwen heen stonden componisten in de rij om met dat raadselachtige geluid van wijnglazen te experimenteren. Onder meer Mozart en Beethoven schreven muziek voor glasharmonica: een uitvinding van Benjamin Franklin (1761) met ronddraaiende glazen kommen in een waterbak. Ook Pink Floyd deed een duit in het zakje met muziek voor glasharmonica, en op YouTube duiken regelmatig straatmuzikanten op met een compleet oeuvre op een stellage met echte wijnglazen (een glasharp).
De onderzoekers uit Tel Aviv zijn kritisch over de glasharmonica en glasharp: als je meerdere octaven tot je beschikking wilt hebben wordt het instrument monsterlijk groot, en om het te bespelen heb je altijd natte vingers en geduld nodig. En dus hebben ze wijnglazen uitgerust met kleine magneetjes die je kunt aansturen vanuit ieder versterkt instrument. Zo kun je glasharp spelen van achter een digitale piano of versterkte gitaar, of met een virtueel instrument op een computerscherm.
Na uitgebreid testen bleek het prototype nog niet helemaal klaar voor gebruik. Musici wilden de klank van de symbaline meer beïnvloeden, vonden het instrument nog steeds een beetje groot en vooral het uiterlijk niet zo ‘esthetisch’. Dat gaan de uitvinders oplossen, en bovendien hopen ze dat iedereen z’n eigen glazen kan monteren op het apparaat. Dat wordt een tripje naar Ikea.