Gatti's masterclass: ‘een APK-keuring voor dirigenten’
door Paul Janssen 01 mei 2018 01 mei 2018
Chef-dirigent Daniele Gatti besluit ook dit seizoen met een masterclass dirigeren. Tussen 25 en 28 juni zet hij vier 'dirigenten van de toekomst' voor het Koninklijk Concertgebouworkest. Hoe bereiden zij zich voor op de ultieme test?
‘Intimiderend’ zegt de Portugese dirigent Nuno Coelho met een glimlach nadat hij de beelden van de masterclass van vorig jaar heeft gezien. ‘Je hebt contact met een van de beste dirigenten en een van de beste orkesten ter wereld. Dat is niet ons dagelijks leven. Hoewel we als dirigent al wat stappen gemaakt hebben, zijn wij nu degenen die onervaren zijn.’ En dan heeft Coelho, die de afgelopen twee jaar assistent-dirigent was bij het Nederlands Philharmonisch Orkest, nog enige ervaring met dirigeren in Het Concertgebouw.
Die ervaring ontbreekt bij de Amerikaan Roderick Cox, de Chinees/Nieuw-Zeelandse Tianyi Lu en de Duitse Ruth Reinhardt. Hoewel ze al vele concerten gegeven hebben, vinden ze de masterclass alles van ‘angstaanjagend’ tot aan een ‘grote uitdaging’. ‘De video’s op de website van het Koninklijk Concertgebouworkest waren voor mij de motivatie om me aan te melden’, zegt Cox. ‘Als je een dirigent bent met onze ervaring moet je selectief zijn en niet meer willen werken met elk orkest.’
‘Intimiderend’ zegt de Portugese dirigent Nuno Coelho met een glimlach nadat hij de beelden van de masterclass van vorig jaar heeft gezien. ‘Je hebt contact met een van de beste dirigenten en een van de beste orkesten ter wereld. Dat is niet ons dagelijks leven. Hoewel we als dirigent al wat stappen gemaakt hebben, zijn wij nu degenen die onervaren zijn.’ En dan heeft Coelho, die de afgelopen twee jaar assistent-dirigent was bij het Nederlands Philharmonisch Orkest, nog enige ervaring met dirigeren in Het Concertgebouw.
Die ervaring ontbreekt bij de Amerikaan Roderick Cox, de Chinees/Nieuw-Zeelandse Tianyi Lu en de Duitse Ruth Reinhardt. Hoewel ze al vele concerten gegeven hebben, vinden ze de masterclass alles van ‘angstaanjagend’ tot aan een ‘grote uitdaging’. ‘De video’s op de website van het Koninklijk Concertgebouworkest waren voor mij de motivatie om me aan te melden’, zegt Cox. ‘Als je een dirigent bent met onze ervaring moet je selectief zijn en niet meer willen werken met elk orkest.’
-
Roderick Cox, Tianyi Lu, Nuno Coelho, en Ruth Reinhardt
foto: Josh Kohanek, Antony Potts, Harrison Linsey
Roderick Cox, Tianyi Lu, Nuno Coelho, en Ruth Reinhardt
foto: Josh Kohanek, Antony Potts, Harrison Linsey
-
Roderick Cox, Tianyi Lu, Nuno Coelho, en Ruth Reinhardt
foto: Josh Kohanek, Antony Potts, Harrison Linsey
Roderick Cox, Tianyi Lu, Nuno Coelho, en Ruth Reinhardt
foto: Josh Kohanek, Antony Potts, Harrison Linsey
De beste plek om jezelf te testen
De jonge dirigenten zijn inderdaad geen beginners meer en hebben net als Coelho hun sporen al nagelaten als assistent of vaste gastdirigent bij grote orkesten als het Minnesota Orchestra (Cox), het Melbourne Symphony Orchestra (Lu) en het Dallas Symphony Orchestra (Reinhardt). Bovendien zijn Reinhardt en Lu als Dudamel Fellow verbonden aan het Los Angeles Philharmonic Orchestra.
Ze zijn met recht de dirigenten van de nabije toekomst en daarom op zoek naar de beste plekken om te leren en zichzelf te testen. ‘Een masterclass met Gatti en het Concertgebouworkest is dan meteen de hoogst mogelijke test die je als dirigent kunt krijgen’, zegt Coelho. ‘Er zijn geen grenzen aan je voorstellingsvermogen, dit orkest kan alles. Dat is voor ons de uitdaging.’
‘Een APK-keuring voor dirigenten’, noemt Reinhardt de masterclass gekscherend. ‘Als je voor een van de beste orkesten ter wereld staat, maak je al snel kennis met je eigen grenzen, met zowel technische als interpretatieve en psychologische zaken die nog verbeterd kunnen worden’, voegt Lu toe.
‘En gelukkig staat Daniele Gatti er dan naast om ons te coachen. Zijn gevoel voor hoofdzaken, zijn manier om de klank te krijgen die hij hebben wil, zijn psychologisch inzicht, zijn vanzelfsprekende overwicht op het orkest, daar kunnen we nog veel van leren.’
De muziek op het programma
Daarom zijn ze ook erg blij met de keuze van het repertoire dat onder andere Mendelssohns Vioolconcert met concertmeester Vesko Eschkenazy in de solistenrol, Brahms’ Haydn-Variaties en Stravinsky’s Le sacre du printemps bevat. ‘Ik heb ervaring met deze werken,’ zegt Cox, ‘dus we kunnen meteen de diepte in.’
Tianyi Lu kijkt vooral uit naar de Sacre. ‘Dat werk wil ik al dirigeren sinds mijn zestiende. Ik ben nooit zo bezig met het feit dat ik een vrouwelijke dirigent ben, maar in de Sacre voel ik mij heel erg verbonden met de jonge vrouw die geofferd wordt. Ik dirigeer mezelf bijna letterlijk dood.’
Ze is blij dat het vrouwelijke aandeel in het dirigentenvak steeds groter wordt. ‘Vijftig procent van de bevolking is vrouw, het zou zonde zijn om die kant van de beschaving uit te sluiten als het om dirigeren en de vrouwelijke visie daarop gaat.’
'Ik dirigeer mezelf bijna letterlijk dood'
Tianyi Lu
Voor Ruth Reinhardt is het vrouw-zijn in het dirigentenmetier geen issue meer. ‘Ik vind de uitdaging voor een vrouwelijke dirigent tegenwoordig niet meer zo groot. Dat is met onze generatie echt aan het veranderen. De uitdaging die blijft en veel groter is, is die voor jonge dirigenten. Hoe kom je aan je ervaring, hoe zorg je dat je gevraagd wordt door orkesten die er werkelijk toe doen. Daarvoor is zo’n masterclass als die van Daniele Gatti en het Koninklijk Concertgebouworkest van het allergrootste belang.’
De masterclasses op 25 en 26 juni vinden plaats van 10.00 tot ca. 13.00 uur, op 28 juni tussen 9.30 en 12.30 uur. Ze worden live gestreamd via Facebook, YouTube en www.concertgebouworkest.nl.
De beste plek om jezelf te testen
De jonge dirigenten zijn inderdaad geen beginners meer en hebben net als Coelho hun sporen al nagelaten als assistent of vaste gastdirigent bij grote orkesten als het Minnesota Orchestra (Cox), het Melbourne Symphony Orchestra (Lu) en het Dallas Symphony Orchestra (Reinhardt). Bovendien zijn Reinhardt en Lu als Dudamel Fellow verbonden aan het Los Angeles Philharmonic Orchestra.
Ze zijn met recht de dirigenten van de nabije toekomst en daarom op zoek naar de beste plekken om te leren en zichzelf te testen. ‘Een masterclass met Gatti en het Concertgebouworkest is dan meteen de hoogst mogelijke test die je als dirigent kunt krijgen’, zegt Coelho. ‘Er zijn geen grenzen aan je voorstellingsvermogen, dit orkest kan alles. Dat is voor ons de uitdaging.’
‘Een APK-keuring voor dirigenten’, noemt Reinhardt de masterclass gekscherend. ‘Als je voor een van de beste orkesten ter wereld staat, maak je al snel kennis met je eigen grenzen, met zowel technische als interpretatieve en psychologische zaken die nog verbeterd kunnen worden’, voegt Lu toe.
‘En gelukkig staat Daniele Gatti er dan naast om ons te coachen. Zijn gevoel voor hoofdzaken, zijn manier om de klank te krijgen die hij hebben wil, zijn psychologisch inzicht, zijn vanzelfsprekende overwicht op het orkest, daar kunnen we nog veel van leren.’
De muziek op het programma
Daarom zijn ze ook erg blij met de keuze van het repertoire dat onder andere Mendelssohns Vioolconcert met concertmeester Vesko Eschkenazy in de solistenrol, Brahms’ Haydn-Variaties en Stravinsky’s Le sacre du printemps bevat. ‘Ik heb ervaring met deze werken,’ zegt Cox, ‘dus we kunnen meteen de diepte in.’
Tianyi Lu kijkt vooral uit naar de Sacre. ‘Dat werk wil ik al dirigeren sinds mijn zestiende. Ik ben nooit zo bezig met het feit dat ik een vrouwelijke dirigent ben, maar in de Sacre voel ik mij heel erg verbonden met de jonge vrouw die geofferd wordt. Ik dirigeer mezelf bijna letterlijk dood.’
Ze is blij dat het vrouwelijke aandeel in het dirigentenvak steeds groter wordt. ‘Vijftig procent van de bevolking is vrouw, het zou zonde zijn om die kant van de beschaving uit te sluiten als het om dirigeren en de vrouwelijke visie daarop gaat.’
'Ik dirigeer mezelf bijna letterlijk dood'
Tianyi Lu
Voor Ruth Reinhardt is het vrouw-zijn in het dirigentenmetier geen issue meer. ‘Ik vind de uitdaging voor een vrouwelijke dirigent tegenwoordig niet meer zo groot. Dat is met onze generatie echt aan het veranderen. De uitdaging die blijft en veel groter is, is die voor jonge dirigenten. Hoe kom je aan je ervaring, hoe zorg je dat je gevraagd wordt door orkesten die er werkelijk toe doen. Daarvoor is zo’n masterclass als die van Daniele Gatti en het Koninklijk Concertgebouworkest van het allergrootste belang.’
De masterclasses op 25 en 26 juni vinden plaats van 10.00 tot ca. 13.00 uur, op 28 juni tussen 9.30 en 12.30 uur. Ze worden live gestreamd via Facebook, YouTube en www.concertgebouworkest.nl.