De slagwerkkamer van het Concertgebouworkest

Foto's: Milagro Elstak

Voordat soloslagwerker Bence Major met zijn rondleiding kan beginnen, moet eerst solo­paukenist Tomohiro Ando de ruimte verlaten. ‘Alle vijf slagwerkers gebruiken deze kamer om te studeren’, vertelt Bence. ‘Daar maken we iedere week een schema voor.’ Bence heeft thuis ook instrumenten staan, maar omdat hij zijn buren graag te vriend wil houden, studeert hij liever hier. 

Bij binnenkomst valt meteen op dat alles keurig geordend is. De wandkasten staan vol met instrumenten, standaards en partituren en op de vloer is net voldoende plek voor grotere items als buisklokken, pauken en marimba’s. ‘Na gebruik moet alles op precies dezelfde plek worden teruggezet, daarin zijn we heel secuur. We zorgen goed voor onze instrumenten, zodat ze lang meegaan – we hebben bijvoorbeeld een set pauken van honderdtwintig jaar oud in huis.’ Twee keer per jaar worden alle instrumenten van de plank gehaald en zorgvuldig nagekeken. ‘Sommige instrumenten, zoals de conga’s of de gouden drum, bespelen we minder vaak, die checken we dan even.’ 

Dagelijks worden er heel wat instrumenten heen en weer gesleept naar het podium. ‘We bouwen alle vijf onze eigen sets op en af, dat vinden we wel zo prettig. Het is dan ook erg handig dat de slagwerkkamer dichtbij het podium is.’

Naast opbergruimte en studeerkamer is de slagwerkkamer ook een sociale ontmoetingsplek. ‘We hangen hier vaak rond voor aanvang van een repetitie of een concert. Wanneer we tussen het studeren door even pauze willen houden, is er altijd wel iemand van het keukenpersoneel om een praatje mee te maken. Soms krijgen we wat lekkers toegeschoven, maar dat moet ik eigenlijk voor me houden.’ 

Eén belangrijk item wil Bence nog noemen: de rode leren tweezitsbank. ‘Daar zijn inmiddels heel wat dutjes op gedaan. Binnenkort willen we de bank vervangen voor een XL-versie. Maar dan moet er eerst een set pauken uit, wil dat passen.’

Uitstalling

‘Voor de wandkasten staat op rechts een set buisklokken, en rondom de bekkens een aantal melodische slagwerkinstrumenten, waaronder marimba’s en een klokkenspel. In de kast vindt je onder meer een set conga’s, verschillende maten trommels en snaredrums.’

Kluiven

‘Deze botten hadden we nodig voor Totentanz van de Britse componist Thomas Adès. We bewaren altijd alles voor het geval een werk in reprise gaat – deze botten dus ook. Het zijn trouwens runderbotten, mocht iemand zich dat afvragen.’

Van de Alm

‘Deze koebel gebruiken we zowel op het podium als off-­stage, bijvoorbeeld in Mahlers Zesde en Zevende symfonie. Het is een cadeau van Freundenkreis Switzerland, de donateursclub die ons ook een set klokken van klokkengieterij Eijsbouts in Asten heeft geschonken.’

Eigen ontwerp 

‘Dit instrument is speciaal gebouwd voor het Vioolconcert van Michel van der Aa. Door met je vingers te strijken langs de sleutels, bamboe, stenen en glazen buisjes, ontstaat het gewenste geluid. In de partituur staat alleen de klank beschreven, het instrument is ontworpen door collega Herman Rieken.’

Special effects

‘Deze instrumenten geven bijzondere geluidseffecten, vaak nodig bij opera. Wanneer je de kokosnoten in een bepaald ritme tegen elkaar tikt, klinkt het alsof er een paard galoppeert. Het pistool gebruiken we als er een startschot moet klinken en de claxon is nodig voor An American in Paris van George Gershwin.’

Vellen

‘Het frame van deze kleine trommel is minstens honderd jaar oud’, vertelt Bence. ‘De trommel is bespannen met geitenvel. Tegenwoordig is dat vaak kunststof. Bij Mozart of Beethoven gebruiken we liever natuurvellen, dat geeft een authentieker geluid.’

Alles op z’n plek

‘Na gebruik dekken we de pauken altijd af om te voorkomen dat de vellen beschadigen. In de wandkasten bergen we zoveel mogelijk instrumenten op. De houten kast met vakjes herbergt allerlei soorten en maten standaards waarop diverse instrumenten kunnen worden bevestigd.’