Componist: George Enescu
door Marco Nakken 01 sep. 2017 01 september 2017
Van vioollessen van een zigeuner naar de grote zalen, van een affaire met een getrouwde vrouw naar een armoedig einde: het leven van George Enescu in een notendop.
Jeugd
Geboren 19 augustus 1881 in Liveni (Roemenië, tegenwoordig heet de plaats George Enescu).
Jonge jaren
Is het enige overlevende kind (van twaalf) van Costache en Maria Enescu. Zijn vader is rentmeester en bezit zelf ook land. Vader zingt, leidt een koor en speelt viool. Maria speelt gitaar en piano.
Opleiding
Eerste vioollessen in 1885 van een zigeuner. Een jaar later pianoles en eerste composities. Van 1888 tot 1893 vioolles aan het conservatorium van Wenen. Begint zijn loopbaan als concertviolist. Vervolgt zijn studie aan het conservatorium van Parijs (1895-99). Compositieles van Massenet en Fauré.
Debuut
Openbaar debuut als componist met de première van Poème roumain in 1898 in Parijs. Een dat jaar door hemzelf gedirigeerde uitvoering in Boekarest is een sensatie. De Roemeense koningin Elizabeth adopteert Enescu als haar ‘geestelijke zoon’. Enescu zet enkele van haar onder het pseudoniem Carmen Sylva geschreven gedichten op muziek.
Jeugd
Geboren 19 augustus 1881 in Liveni (Roemenië, tegenwoordig heet de plaats George Enescu).
Jonge jaren
Is het enige overlevende kind (van twaalf) van Costache en Maria Enescu. Zijn vader is rentmeester en bezit zelf ook land. Vader zingt, leidt een koor en speelt viool. Maria speelt gitaar en piano.
Opleiding
Eerste vioollessen in 1885 van een zigeuner. Een jaar later pianoles en eerste composities. Van 1888 tot 1893 vioolles aan het conservatorium van Wenen. Begint zijn loopbaan als concertviolist. Vervolgt zijn studie aan het conservatorium van Parijs (1895-99). Compositieles van Massenet en Fauré.
Debuut
Openbaar debuut als componist met de première van Poème roumain in 1898 in Parijs. Een dat jaar door hemzelf gedirigeerde uitvoering in Boekarest is een sensatie. De Roemeense koningin Elizabeth adopteert Enescu als haar ‘geestelijke zoon’. Enescu zet enkele van haar onder het pseudoniem Carmen Sylva geschreven gedichten op muziek.
-
George Enescu
George Enescu
-
George Enescu
George Enescu
Carrière
Maakt naam als violist, pianist en dirigent. Musiceert met zijn vrienden Pablo Casals, Jacques Thibaud en Alfred Cortot. Talloze concertreizen. Vanaf 1923 ook in de VS. Woont in Parijs, maar brengt de aan het componeren gewijde zomermaanden in Roemenië door. Zet zich in voor het muziekleven in Roemenië. Dirigeert in 1921 Wagners Lohengrin bij de opening van de mede door hem opgerichte Roemeense Staatsopera. Ondersteunt pianisten Dinu Lipatti (zijn petekind) en Clara Haskil. Neemt in 1927 Yehudi Menuhin als leerling aan. Begin van een levenslange vriendschap. Vanaf 1928 docent viool aan de École Normale de Musique in Parijs en Harvard University in Boston. Voltooit in 1931 zijn meesterwerk, de opera Oedipe. In 1932 de eerste grammofoonopname: Bachs Dubbelconcert, BWV 1043 met Menuhin. Verblijft gedurende WO II in Roemenië, maar verlaat het land in 1946 als de communisten aan de macht komen. Keert er nooit terug.
Liefde
Wordt rond 1915 verliefd op Maria (Maruca) Cantacuzino. Maria is getrouwd met de adellijke en steenrijke Michael Cantacuzino, maar leeft gescheiden van haar man. De verhouding met Enescu is een openbaar geheim. In 1933 geraakt de verhouding in een crisis, die in Enescu’s biografie (Noel Malcolm) discreet verzwegen wordt. Volgens onbetrouwbare bron zou de geestelijk labiele en excentrieke Maria zichzelf in brand hebben gestoken. Enescu voelt zich verantwoordelijk voor haar. In 1939 trouwen ze.
Laatste jaren
Lijdt vanaf halverwege de jaren dertig aan axiale spondyloartritis, een vorm van reuma waarbij de ruggewervel krom trekt. Banktegoeden en bezittingen in Roemenië worden door het communistische regime in beslag genomen. Vanaf 1946 gehoorproblemen die hem in zijn vioolspel belemmeren. Wil geen hulp aannemen en overlijdt in de nacht van 4 op 5 mei 1955 onder tamelijk armoedige omstandigheden in een klein appartement in Parijs.
Carrière
Maakt naam als violist, pianist en dirigent. Musiceert met zijn vrienden Pablo Casals, Jacques Thibaud en Alfred Cortot. Talloze concertreizen. Vanaf 1923 ook in de VS. Woont in Parijs, maar brengt de aan het componeren gewijde zomermaanden in Roemenië door. Zet zich in voor het muziekleven in Roemenië. Dirigeert in 1921 Wagners Lohengrin bij de opening van de mede door hem opgerichte Roemeense Staatsopera. Ondersteunt pianisten Dinu Lipatti (zijn petekind) en Clara Haskil. Neemt in 1927 Yehudi Menuhin als leerling aan. Begin van een levenslange vriendschap. Vanaf 1928 docent viool aan de École Normale de Musique in Parijs en Harvard University in Boston. Voltooit in 1931 zijn meesterwerk, de opera Oedipe. In 1932 de eerste grammofoonopname: Bachs Dubbelconcert, BWV 1043 met Menuhin. Verblijft gedurende WO II in Roemenië, maar verlaat het land in 1946 als de communisten aan de macht komen. Keert er nooit terug.
Liefde
Wordt rond 1915 verliefd op Maria (Maruca) Cantacuzino. Maria is getrouwd met de adellijke en steenrijke Michael Cantacuzino, maar leeft gescheiden van haar man. De verhouding met Enescu is een openbaar geheim. In 1933 geraakt de verhouding in een crisis, die in Enescu’s biografie (Noel Malcolm) discreet verzwegen wordt. Volgens onbetrouwbare bron zou de geestelijk labiele en excentrieke Maria zichzelf in brand hebben gestoken. Enescu voelt zich verantwoordelijk voor haar. In 1939 trouwen ze.
Laatste jaren
Lijdt vanaf halverwege de jaren dertig aan axiale spondyloartritis, een vorm van reuma waarbij de ruggewervel krom trekt. Banktegoeden en bezittingen in Roemenië worden door het communistische regime in beslag genomen. Vanaf 1946 gehoorproblemen die hem in zijn vioolspel belemmeren. Wil geen hulp aannemen en overlijdt in de nacht van 4 op 5 mei 1955 onder tamelijk armoedige omstandigheden in een klein appartement in Parijs.